fuqarolik protsessual majburlov choralari Reja: 1. Fuqarolik protsessual majburlov choralari tushunchasi va maqsadi 2. Majburlov choralari turlari 3. Majburlov choralari qo‘llanilishining o‘ziga xos jihatlari 1. Fuqarolik protsessual majburlov choralari tushunchasi va maqsadi Fuqarolik protsessual majburlov choralari – bu sud jarayonida tartib-intizomni ta’minlash va protsess ishtirokchilarini o‘z majburiyatlarini bajarishga majbur qilish uchun qo‘llaniladigan qonuniy vositalar. Ular sudning samarali faoliyatini ta'minlash va adolatli qarorlar qabul qilishda muhim o‘rin tutadi. Majburlov choralari maqsadi •Sud jarayonida qonuniy tartib va intizomni saqlash. •Protsess ishtirokchilarining qonuniy majburiyatlarini o‘z vaqtida va to‘liq bajarishini ta'minlash. •Sudning huquqiy qarorlari ijrosini kafolatlash. •Jarayonni kechiktirish yoki noqonuniy harakatlarning oldini olish. Misol: Agar guvoh sudga chaqirilsa, lekin kelmasa, uni majburan olib kelish tartibi qo‘llaniladi. Bu sud jarayonining uzluksizligini ta'minlaydi va haqiqatni aniqlash uchun muhim bo‘lgan dalillarni olishga yordam beradi. Qo‘llanilish sohalari •Sud chaqiruvlariga rioya qilmaslik holatlari. •Dalillarni taqdim etishdan bosh tortish yoki yashirish. •Sud majlisida tartibni buzish. Huquqiy asos: O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik protsessual kodeksida ushbu choralarning aniq qo‘llanilish tartibi va asoslari belgilangan. Sudyalarning ushbu choralarni qo‘llashi qat’iy qonuniy me’yorlarga asoslangan bo‘lishi kerak. 2. Majburlov choralari turlari Jarima solish •Qachon qo‘llaniladi: •Jarima – bu sud jarayonida protsessual majburiyatlarni bajarmagan yoki sud tartibini buzgan shaxslarga nisbatan qo‘llaniladigan iqtisodiy chora. •Guvoh, ekspert yoki mutaxassis sud chaqiruviga kelmaganda. •Sudning qonuniy talablarini bajarmagan shaxslarga. •Dalillarni yashirish yoki noto‘g‘ri ma’lumotlar taqdim etish holatlarida. Jarima miqdori: Fuqarolik protsessual kodeksida belgilangan miqdorlarga muvofiq, sud tomonidan belgilanadi. Bu chora, sudning chaqiruviga rioya qilmagan guvoh, tomon yoki boshqa zarur shaxslarni majburan sudga olib kelish uchun qo‘llaniladi. Asoslar: Sud chaqiruv qog‘oziga qaramay, asosli sababsiz sudga kelmaslik.Amalga oshirish tartibi: Sud ijrochilari yoki huquqni muhofaza qilish organlari orqali bajariladi. Sudga majburiy olib kelish (majburiy chaqiruv) Bu chora sud majlisida tartibni buzgan yoki sud jarayonini to‘xtatishga sabab bo‘lgan ishtirokchilarga nisbatan qo‘llaniladi. Qachon qo‘llaniladi: •Sud tartib-intizomiga amal qilmaslik. •Hurmatni buzuvchi harakatlar sodir etish (masalan, haqorat qilish, sudning faoliyatiga to‘sqinlik qilish). Natijasi: •Sud jarayonidan vaqtincha chiqarib yuborish. Ishdan chetlashtirish: 3. Majburlov choralari qo‘llanilishining o‘ziga xos jihatlari