Direktorlarning
javobgarligi
MCHJ to’g’risidagi qonunning
42- moddasi:
Jamiyat oldida solidar
javobgarlik;
Fuqarolik javobgarlikning
qo’llanilishi;
Ish muamolasi odatlaridan
kelib chiquvchi javobgarlik.
AJda Direktorlarning javobgarligi
chalg‘ituvchi axborot yoki bila turib yolg‘on axborot taqdim
etganlik;
Axborot taqdim etish tartibini buzganlik;
jamiyatga zarar yetkazilishiga sabab bo‘lgan yirik bitimlarni va (yoki)
amalga oshirilishidan manfaatdorlik mavjud bo‘lgan bitimlarni
tuzishni taklif etganlik;
jamiyat bilan bunday bitimlar tuzilishi natijasida o‘zlari yoki o‘z
affillangan shaxslari tomonidan foyda (daromad) olish maqsadida
bitimlar tuzishni taklif etganlik.
Direktorlarning javobgarligi
Buyuk Britaniya amaliyoti
172-modda "Kompaniya muvaffaqiyatini butun a'zolari manfaati uchun
rag'batlantirish majburiyati“
173-modda "Mustaqil hukm chiqarish majburiyati“
174-modda "Oqilona ehtiyotkorlik, mahorat va mehnatsevarlik majburiyatlari“
175-modda "Manfaatlar to'qnashuvining oldini olish majburiyati“
176-modda "Uchinchi shaxslardan imtiyozlarni qabul qilmaslik majburiyati“
177-modda "Taklif etilayotgan bitimdan manfaatdorlikni bildirish majburiyati"
"Oqilona ehtiyotkorlik, mahorat va
mehnatsevarlik majburiyatlari“
(1) Kompaniya direktori oqilona g'amxo'rlik, mahorat va tirishqoqlikni
namoyon qilishi kerak.
(2) Bu oqilona mehnatsevar shaxs tomonidan amalga oshiriladigan
g'amxo'rlik, mahorat va mehnatsevarlikni anglatadi:
(a) kompaniyaga nisbatan direktor tomonidan bajariladigan
funktsiyalarni bajaruvchi shaxsdan oqilona kutilishi mumkin bo'lgan
umumiy bilim, ko'nikma va tajriba;
(b) direktorning umumiy bilimi, malakasi va tajribasi.
Re D’Jan of London Ltd [1994] 1 BCLC 561
Janob D'Jan Guardian Royal Exchange Assurance plc bilan yong'indan sug'urta
qilish bo'yicha sug’urta shartnomasini imzoladi.
Janob D'Jan sobiq kompaniyalarning avvalgi to'lovga layoqatsizligi haqida
noto'g'ri ma'lumot bergan.
Sug'urtalovchilar kompaniya binolarida 174 000 funt sterlinglik yong'in uchun
javobgarlikni rad etishdi.Natijada kompaniya nochor bo'lib qoldi
Sud qarori: Ob'ektiv va sub'ektiv testda janob D'Jan shartnomani imzolashda
(uni o'qimagan) oqilona tirishqoqlik ko'rsatmadi va shuning uchun u kompaniya
oldidagi burchini buzdi.
Re Barings plc (No 5)
[1999]
Nik Lison, Barings' Singapur filialining
"yolg'on
savdogar"
(old
ofisda)
o'zining For-Ex bitimlarini imzolaydi
(back-ofisda).
London
direktorlari
bunday
amaliyotlarni
to'xtatish
kerakligini
aytishdi.
Lisonning ruxsatsiz savdosi 827 million
funt sterling yo'qotishga olib keladi.
Davlat
kotibi
direktorlarni
diskvalifikatsiya qilishni so'radi,
Re Barings plc (No 5) [1999]
Jonatan
Parker
LJ,
direktorlar
"noloyiq" (ya'ni beparvo) edilar,
chunki
ular
auditga
e'tibor
bermadilar
va
etarlicha
jiddiy
nazoratni amalga oshira olmadilar.
Jonatan Parker LJ: "Agar menejer
o'zi
boshqarmoqchi
bo'lgan
biznesni
to'g'ri
tushunmasa,
u
bilan bog'liq boshqaruv qarorlarini
qabul qila olmasligi haqiqatdir".
Lexi Holding plc (in admin) v. LuQman
[2009]
Lexi kompaniyasining boshqaruvchi
direktori
janob
Said
Luqmon
kompaniyaning
60
million
funt
sterlingga
yaqin
pulini
nohaqlik
bilan o'zlashtirgan.
U
firibgarlikni
amalga
oshirish
uchun
vosita
sifatida
kredit
hisobidan foydalangan.
Apellyatsiya
sudi
ikki
nodavlat
direktor Manuza va Zaurianning
harakatsizligini
beparvolik
deb
topdi.
Manfaatlar to'qnashuvining oldini olish
majburiyati
Kompaniyalar to'g'risidagi qonun 175-moddasi
(1) Kompaniyaning direktori to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita manfaatlarga ega bo'lgan yoki ega
bo'lishi mumkin bo'lgan vaziyatdan qochishi kerak, bu kompaniya manfaatlariga zid bo'lgan yoki
ehtimol to'qnash kelishi mumkin.
(2) Bu, xususan, har qanday mulk, ma'lumot yoki imkoniyatdan foydalanishga taalluqlidir (va
kompaniyaning mulk, ma'lumot yoki imkoniyatdan foydalana olishi muhim emas).
(3) Ushbu majburiyat kompaniya bilan bitim yoki kelishuvga nisbatan yuzaga keladigan
manfaatlar to'qnashuviga taalluqli emas.
(4) Ushbu majburiyat buzilmaydi -agar vaziyat manfaatlar to'qnashuviga sabab bo'lishi
mumkinligini asosli deb hisoblash mumkin bo'lmasa; yokiagar bu masala direktorlar tomonidan
ruxsat etilgan bo'lsa