Ijro etuvchi hokimiyat organlari REJA: 1. Ijro etuvchi hokimiyat organlari tushunchasi va xususiyatlari. 2. O`zbekiston Respublikasida Prezidentining huquqiy maqomi. 3. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi. 4. Mahalliy hokimiyat organlarining huquqiy maqomi. Davlat mexanizmi — davlat organlari va boshqa tashkilotlarining davlat hokimiyatini, vazifa va funksiyalarini amalga oshirishning yaxlit ierarxik, ya’ni bo'ysunuvga asoslangan tizimidir. Davlat va huquq nazariyasi faniga ko'ra, davlat organlarining mazmun-mohiyatini ochib beruvchi xususiyatlarga quyidagilar kiradi: davlat organi — davlat mexanizmining bir bo'lagi sifatida, ma’lum bir mustaqillikka (avtonomiyaga) egadir. Davlat organlari davlat mexanizmida o'z o'rniga ega bo'lib, uning boshqa qismlari bilan o'zaro aloqada bo'ladi; davlat organlari ma’lum bir hajm va mohiyatga ega bo'lgan davlat-hokimiyat vakolatiga egadir davlat organlari ichki tarkibiy tuzilmaga egadir, ya’ni ular yagona maqsad atrofida birlashgan bolinmalardan iborat bo'ladi; davlat organlari ma’lum bir hajm va mohiyatga ega bo'lgan davlat-hokimiyat vakolatiga egadir davlat organlarining funksiyalanishini — davlat tomonidan moliyaviy mablag' ajratish orqali ta’minlanadi davlat organlari — davlatning vazifa va funksiyalarini amalga oshirish uchun, ma’lum bir shakl va uslublardan foydalanadi Davlat organlarining barchasi, yagonalikda — davlat apparatini tashkil etadi. Davlat apparati orqali davlat oldida turgan vazifa va funksiyalar amalga oshiriladi. Davlat- hokimiyat vakolati keng qamrovli tushuncha bo‘lib, asosan quyidagilarni o'z ichiga oladi: davlat nomidan va davlat manfaatini ko'zlab huquqiy akt chiqarish huquqiy aktlardan kelib chiqadigan talablar ijro etilishini nazorat qilish; huquqiy aktlarni himoya qilish, ya’ni huquqiy aktlarda nazarda tutilgan talablar buzilganda, ularni majburiy choralar qo'llash orqali himoya qilish ularning amalga oshirilishini — tarbiyalash, ishontirish va rag'batlantirish choralarini qo'llash orqali ta’minlash Davlat organlari to'g'risida batafsil tushuncha hosil qilish uchun, ularni fuqarolarning boshqa jamoalaridan farqlash lozim - Jamoat tashkilotlari davlat tomonidan emas, balki fuqarolar yoki mehnat jamoasi tomonidan tomonidan tashkil etiladi - Jamoat tashkilotlari ham ma’lum bir vakolatlarga ega, lekin bu vakolatlar davlat- hokimiyat vakolati hisoblanmaydi - Jamoat tashkilotlarining vakolati ma’lum bir belgilangan doirada, masalan, jamoat tashkiloti doirasida yoki jamoat xodimlariga nisbatan harakatda bo'ladi - Davlat organi esa davlat tomonidan tashkil etiladi - Davlat organlari davlat-hokimiyat vakolatiga ega, ya’ni davlat nomidan va davlat manfaatini ko'zlab butun mamlakat bo'yicha yoki ma’lum bir hududlar (viloyat, tuman, shahar) bo'yicha harakat qiladi - davlat organlari davlat oldida tutgan vazifa va funksiyalarni amalga oshirib, o‘zIarining xatti-harakatlari bilan bevosita moddiy boyliklar yaratmaydilar. Ijro hokimiyati organlari — davlat hokimiyatining bir bo'g'ini bo'lib, davlatning vazifa va funksiyalarini amalga oshirish maqsadida tashkil etiladigan hamda davlat-hokimiyat vakolatlariga ega bo‘lgan siyosiy tashkilotdir. Ijro hokimiyati organlarining quyidagi o'ziga xos xususiyatlari mavjud — davlat nomidan uning siyosatini turli sohalarda - xo'jalik, ijtimoiy-madaniy va ma’muriy-siyosiy sohalarda amalga oshiradilar; ma’lum bir hajmdagi davlat-hokimiyat vakolatlariga ega bo'ladilar Davlat nomidan majburiy bo'lgan huquqiy aktlami qabul qilish. Bunday aktlar — bevosita ularga bo'ysunivchi korxona va muassasalarga yoki quyi turuvchi ijro hokimiyati organlariga yoki kimga bo'ysunishi va qanday mulk shaklida bo'lishidan qat’i nazar, barcha korxona va muassasalarga yoki jamoat (nodavlat) tashkilotlariga yoxud keng shaxslar doirasiga (shu jumladan, fuqarolarga) majburiylik xususiyatiga ega Respublika va mahalliy miqyosda harakat qiluvchi ijro hokimiyati organlari yagona davlat ma’muriyati tizimini tashkil etadi. Mazkur tizim doirasida har bir bo'g'in, ya’ni aniq bir ijro hokimiyati organi operativ mustaqillikka ega bo'ladi. Har bir ijro hokimiyati oigani — davlat boshqaruvi faoliyatining ma’lum bir hududiy yoki predmetli doirasiga ega. Ijro hokimiyati organlarining faoliyati ma’lum bir hududlarda, masalan, butun davlat yoki ma’lum bir ma’muriy-hududiy birliklar doirasida amalga oshirilishi mumkin.