IJRO VA KUZATUV KENGASHI ORGANLARINING HUQUQIY MAQOMI Adabiyotlar: • Корпоративное право: учебник / Е.Г. Афанасьева, В.Ю. Бакшинскас, Е.П. Губин и др.; отв. ред. И.С. Шиткина. 2-е изд., перераб. и доп. М: КНОРУС, 2015. С. 451-547 • Paul L. Davies, Sarah Worthington. Gower’s Principles of Modern Company Law 10th ed (eBook). Sweet & Maxwell Ltd. 2016. • R. Romano. Foundations of Corporate Law. New York: Oxford Univ. Press, 1993. • Carsten Gerner-Beuerle, Michael Anderson Schillig. Comparative Company Law. OUP Oxford. 2019. Normativ-huquqiy hujjatlar • Oʻzbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksi • “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoya qilish toʻgʻrisida”gi qonun (AJ toʻgʻrisidagi qonun) • “Masʼuliyati cheklangan va qoʻshimcha masʼuliyatli jamiyatlar toʻgʻrisida”gi qonun (MCHJ qonun) • Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2015-yil 24- apreldagi “Aksiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy korporativ boshqaruv uslublarini joriy etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida” PF-4720-son Farmoni Korporativ boshqaruv Korporativ boshqaruv – korporatsiya faoliyati samaradorligini taʼminlash va mulkdorlar, hamda boshqa manfaatdor shaxslar (kompaniya xodimlari, kreditorlar, hamkor korxonalar) manfaatlarini himoya qilish masalalari boʻyicha kompaniya boshqaruvchilari va egalari (aksiyadorlari, ishtirokchilari) oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlar tizimi. Korporativ boshqaruv subyektlari Korporativ boshqaruvning subyektlari – boshqaruv organlari va (yoki) korporatsiyaning mansabdor shaxslari, oʻz vakolatlari tufayli boshqaruv munosabatlarida qatnashuvchi shaxslar korporativ boshqaruv obyektiga maqsadli taʼsir koʻrsatadilar. Korporativ boshqaruv prinsiplari Korporativ boshqaruvning asosiy prinsi plari: adolat; javobgarlik; shaffoflik; hisobdorlik; korporativ organlar orqali boshqarilishidir Xoʻjalik jamiyatlarining organlari Korporativ boshqaruvning eng muhim tamoyillaridan biri, uning ishtirokchilari orqali emas, balki korporativ organlar orqali boshqarilishidir. Tegishli vakolatga ega boʻlgan boshqaruv organlari tizimining mavjudligi yuridik shaxslar, shu jumladan korporatsiyalarga xos tashkiliy birlikning asosiy belgisidir. Yuridik shaxs organi mohiyati boʻyicha yondashuvlar (1)Yuridik shaxs organi uning vakili sifatida koʻriladi, organ yuridik shaxs nomidan qonun va ustavga koʻra harakat qiladi, shuning uchun ham ishonchnoma talab etilmaydi (2) Yuridik shaxs organi – uning tashkiliy qismi boʻlib (mustaqil subyekt boʻlmagan holda), yuridik shaxs huquq layoqatini amalga oshiruvchi maxsus mexanizm sifatida koʻriladi. Yuridik shaxs organi Yuridik shaxs organi – uning tarkibiy qismi boʻlib, qonunchilik va taʼsis hujjatlarida belgilangan vakolatlari doirasida yuridik shaxsning irodasini ifoda etadi va shu bilan uning huquqiy layoqatini amalga oshiradi. Aynan yuridik shaxsning organi uning huquq subyekti sifatida irodasini shakllantiradi va ifodalaydi; organlarning harakatlari yuridik shaxsning harakati sifatida koʻriladi. Kuzatuv kengashi Kuzatuv kengashi – jamiyat faoliyatini umumiy boshqarishni taʼminlovchi xoʻjalik jamiyatining jamoaviy boshqaruv organi hisoblanadi.