Ilk qadam davlat o’quv dasturi asosida MTTda faoliyat markazlarida ta’lim jarayonlarini tashkil qilish Reja: 1.MTTda ta’lim shakli va mashg’ulot turlari 2.Mashg’ulot jadvalini tuzish talablari. 3.Mashg’ulotga tarbiyachining innovatsion yondashuvi. Tayanch tushunchalar: Faoliyat – kishining madaniy ma’naviy ne’matlar yaratish borasidagi hamda shaxsiy va ijtimoiy sohadagi ma’lum bir maqsad sari qiladigan xatti-harakatlar majmuasi. Tushuntirish – ilm-fan va ta’lim-tarbiyaning asosiy vazifasi sanaladi. Tushuncha – bu narsa va hodisalarning umumiy xususiyatlarini ifodalovchi fikr – tafakkur shakli. Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy rivojlantirish Bog’cha opam “Ilk qadam”dan, olar madad Chiniqamiz sport bizga berar, quvvat. Yuramiz, yuguramiz, sakrab har vaqt, Sog’lom avlod bo’lajakmiz bizlar albat. O’zbekiston Respublikasi Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlanishiga qo’yiladigan Davlat talablari asosida ishlab chiqilgan “Ilk qadam” tayanch dasturi asosida bolalarni jismoniy rivojlanishiga aloxida axamiyat berilmoqda Bolalarning jismoniy tayyorgarligini nazorat qilish, mashg’ulotlarni tashkil qilishda tozalik, gigiena talablariga va xavfsizlik qoidalariga qat’iy rioya qilinmoqda. Gigiena va o’z-o’ziga xizmat O’z-o’zimga xizmat qilib tolmayman. Sochiq, sovun, suvdan yiroq ketmayman. Gigienaga doim rioya qilaman Men albatta sog’lom bola bo’laman. O’z-o’ziga xizmat qilish, qo’llarini sovunlab yuvish va artishga o’rgatish. Sochiqni olish va joyiga qaytarib ilib qo’yish. Tirnoq, qalam va boshqa narsalarni tishlamaslik Shaxsiy buyumlardan to’g’ri foydalanishga o’rgatish orqali bolalarda madaniy- gigienik ko’nikmalarni shakllantirishga erishilmoqda.. Men har kuni tishlarimni yuvaman, Tish cho’tkayu, poroshogim bunga shay, Men ulardan foydala olaman, Sog’lom tishim, xusnimga qo’shar chiroy. Ovqatlanishdan avval qo’llarni sovunlab yuvib, og‘izlarni chayish va o’z sochig‘iga artishga odatlantirib boriladi. Ovqatdan keyin ham albatta har bir bola shaxsiy gigienaga rioya qilgan xolda, yuz,qo’l,oyoqlarini yuvish, tishlarini tish cho’tkasida yuvib, tozalab ,uyquga yotishga o’rgatib boriladi. Muayyan tartibda echinib, kiyinishga o’rgatiladi. Toza choyshab, ko’rpa- to’shakda, shamollatilgan xonada uxlashga axamiyat qaratiladi.Tirnoq,qalam va boshqa narsalarni tishlamaslik, qo’llarni, labni va boshqa buyumlarni so’rmaslikka o’rgatiladi. Qomatni to’g’ri tutish. omatimni tik tutmoqlik odatim Yordam berar, bunda menga koptogim. qomatimni kuzatadi, opam doim O’tirganda, yurganda –yu, turganda ham Kattalarning nazorati ostida jismoniy mashqlarni muntazam bajartirish orqali g’omatni to’g’ri shakllanti- rish, yassitovonlikni oldini olishga imkon beradigan mashqlar guruxi shakllantiriladi. Emaklash va tirmashish Toza havo- tanga davo shiorim, O’ynamoqqa maydonda bor narvonim, Emaklayman, tirmashaman, chiqaman, Yana pastga asta-sekin tushaman. Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy tomondan rivojlanishlarini ta’minlashda yurish, yugurish, sakrash, emaklash va tirmashish, irgg’itish, velosiped xaydash, muvo- zanat saqlash mashqlarini bajartirish orqali amalga oshirilmoqda.Umumrivojlanuvchi mashqlar, chiniqtiruvchi va sog‘lomlashtiruvchi mashqlar ham o’z o’rnida qo’llanmoqda. Sport zalim, bizlar uchun doimo shay, Salomatlik - tuman boylik deb bilay, Qator bo’lib, tizilishib barchamiz, Narvonchaga tirmashamiz paydar-pay. Bolalar nafaqat o’yin maydonlarda balki sprot zalida ham sport- sog’lomlashtirish uchun shart-sharoitlar yaratilgan. Maktabgacha yoshdagi bolalar saf tortib, navbatma-navbat narvonga chiqib tushishni mashq qilishlari orqali , ularni chiniqtirish mo’ljalga olish faoliyatlari takomillashtiriladi. Uxlash gigienasi. Uxlashning ham gigienasi bor ekan, Uyqumizga shirin alla yor ekan, Alla aytar opajonim erkalab, Uyqu eltar ko’zlarimni stexrlab. MTT ning xar bir guruxida Ilk qadamlar aynan bir vaqtda uxlashga yotish, uxlash oldidan xonani shamollatish, yuvinish, oyoqni yuvish, tishni tozalashga o’rgatish , joyini tartibga keltirib keyin o’ringa yotish, uxlash jarayonida alla oxangidan zavqolib uxlashga odatlantirish, uyqudan keyin bolalar jismonan va ruxan tetik bo’lishga erishilmoqda. Ovqatlanish gigienasi. Ertalabdan o’ynab-kulib, mashq qilib, Sayrlarda kapalakdek quvlashib, Maydonchada mehnat qilib, xo’p xorib, Ovqatjonni qolamizku sog’inib. Bir qiz,o’g’il navbatlashib, galma-gal Ovqat uchun tayyorlaymiz , stol shay. Chinni,qoshiq, tarelkayu salfetka Bizdek kutar ovqatjonni paydar-pay. Bolalar maktabgacha yoshdan mehnat malakalarini navbatchilik qilish jarayonida egallab borishlari bilan birga o’zaro o’rtoqlik munosabatlari shakllantirib boriladi, shuningdek bolalarni to’g’ri ovqatlanish tartibiga rioya qilish, ovqat stoli atrofida o’zini to’g’ri tuta bilish, ovqatlanish jixozlaridan to’g’ri foydalanish, ovoz chiqarmasdan tartibli ovqat eyish, stol atrofida o’tirganda qomatni to’g’ri tutish, ovqatlanib bo’lgandan so’ng qoshiq va sanchqini taqsimcha ustiga qo’yish, stol atrofida o’tirganda qomatni to’g’ri tutish, stol ustini yig’ishtirib qo’yish va idish- tovoqlarni yuvishga yordam berishga o’rgatib borilmoqda. Shikastlanishning oldini olish: Extiyot bo’l Ilk qadam, shikastlanib qolmagin, Yo’ldan o’tayotganda xam, qoidaga rioya qil, Sakrashda, yugurishda, itarmagin bir-biring, Yiqilib qolsa do’sting, darxol ko’rsat yordaming…. Ijtimoiy-xissiy rivojlanish Opajonim o’ynatadi bizlarni Jam qiladi barcha o’g’il-qizlarni O’ynab turib xis qilaman o’zimni Asta-sekin angalayapman “men”imni Men o’zimni xafa qilib qo’ymayman Opajonim aytganidan qolmayman O’rtog’imga yordam berib tolmayman “Nima yaxshi, nima yomon “ anglayman. O’yin orqali bolalar erkin “ijodiy” jamoalarni uyushtirish. O’zining ruxiy-xissiy xolatini boshqalarga nisbatan taqqoslashga o’rgatish: “Men o’zim o’ynayman”, “Men o’zim eyman” kabi iboralar bilan ifodaviy boshlash. O’zi xaqida gapirganda, uchinchi shaxsda emas, balki birinchi shaxs “men” olmoshini qo’llay boshlash. Bolani o’z xissiy xolatlarini boshqarishga o’rgatish:”Yig’lama,xozir birga o’ynaymiz” deganda, yig’ini to’xtatib, kattalarning ko’rsatmalariga rioya qilish. Bolada unga tanish bo’lgan kattalar va tengdoshlaridagi turli xissiy xolatlarni (quvonish, xafa bo’lish) xis etish qobiliyatini shakllantirish, bu xolatlar o’zgarganida o’z munosabatini bildirish (tengdoshlariga g’amxo’rlik qqilish, ularga yordam berish). Kattalar bilan muloqot Opajonim bilan doim o’ynaymiz, Qo’shiq kuylab, xatto raqs tushamiz, Rasm chizib, birga ranglar tanlaymiz, Uylar qurib, yo’liga gul teramiz. Kattalar va bolalar bilan tashkil etiladigan o’yin jarayoni - o’ziga tanish kattalar tomonidan beriladigan, har qanday tanqidni to’g’ri qabul qilishga o’rgatish. Notanish katta odamlar bilan bo’ladigan muloqotdan o’zini chetga tortish, yaqin kishisiga intilish.Nimani qilish mumkin, nimani qilish mumkin emasligini anglay olish. Kattalarning topshiriqlarini bajarishni istash.Kattalarning hikoyalariga, kitoblarning suratlariga nisbatan qiziqishni tarbiyalash Tengdoshlari bilan muloqot Menga yoqar “xola-xola” o’yinlar O’rtoqlarim qani tezroq kelinglar Qo’g‘irchoqlar bilan birga o’ynaymiz Gox o’tqazib, gox uxlatib qo’yamiz. Tengdoshlari bilan qisqa vaqt davomida yonma-yon o’ynay olish, o’yinda tashabbuskorlieni namoyon qilish, tengdoshlari bilan muloqotda o’z imkoniyatlariga ishonish .