“Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari

Yuklangan vaqt

2024-10-19

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

12

Faytl hajmi

329,1 KB


 
 
 
 
 
 
“Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari. 
 
Reja: 
 
1. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari.  
2. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari.  
3. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari. 
 
“Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari. Oliy pedagogik ta’lim 
jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” 
fanini o‘qitishning huquqiy asoslarini chuqur o‘zlashtirishi lozim.  
 
 
Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari 
quyidagilardan iborat: 
- O‘zbekiston Respublikasi “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni; 
- O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 6-iyundagi 422-
sonli “Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” fanini bosqichma-bosqich 
tashkil etish to‘g‘risida”gi Qarori; 
- O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 2020-yil 26-noyabrdagi 
Buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini 
o‘qitishning davlat ta’lim standartlari, malakalari, o‘quv rejalari va dasturlarini 
tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qarori; 
- O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 31-dekabrdagi 
“Uzluksiz ma’naviy tarbiya Konsepsiyasini tasdiqlash va uni amalga oshirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi 1059-sonli  Qarori; 
- umumiy o‘rta ta’lim maktabalarining 1-11 sinflar uchun “Tarbiya” fani 
darsliklari; 
“Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari. Reja: 1. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari. 2. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari. 3. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari. “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari. Oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslarini chuqur o‘zlashtirishi lozim. Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari quyidagilardan iborat: - O‘zbekiston Respublikasi “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni; - O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 6-iyundagi 422- sonli “Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” fanini bosqichma-bosqich tashkil etish to‘g‘risida”gi Qarori; - O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 2020-yil 26-noyabrdagi Buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitishning davlat ta’lim standartlari, malakalari, o‘quv rejalari va dasturlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Qarori; - O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 31-dekabrdagi “Uzluksiz ma’naviy tarbiya Konsepsiyasini tasdiqlash va uni amalga oshirish chora- tadbirlari to‘g‘risida”gi 1059-sonli Qarori; - umumiy o‘rta ta’lim maktabalarining 1-11 sinflar uchun “Tarbiya” fani darsliklari;  
 
- “Tarbiya” fani o‘qituvchisining kitobi. 
 Oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari bu 
hujjatlarni o‘zlashtirishi va ularni kasbiy faoliyatida qo‘llay olish ko‘nikmasiga ega 
bo‘lishi kerak. Chunki mazkur huquqiy asoslar “Tarbiya” fanini  maqsadli o‘qitishda 
tayanch hisoblanadi. Ko‘pgina ilg‘or o‘qituvchilarning tajribasi shuni ko‘rsatadiki, 
muayyan fanni o‘qitishda huquqiy asoslarga tayanilganligi uchun kasbiy 
muvaffaqiyatga erishgan. Shu sababli oliy pedagogik ta’lim jarayonida bu huquqiy 
asoslar mustaqil ta’lim mashg‘ulotlari va amaliy mashg‘ulotlarning seminarlari 
vositasida o‘zlashtirilishi shart.  
 “Tarbiya” fanini o‘qitish vositasida boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining 
quyidagi tarbiya jarayoni amalga oshiriladi: 
- o‘quvchilarni huquq tushunchalari bilan tanishtirish; 
- o‘quvchilarning dastlabki bosqichda huquqiy ongini shakllantirish; 
- o‘quvchilarni huquqiy munosabatlarga o‘rgatish; 
- o‘quvchilarda o‘zgalar huquqini hurmat qilish ko‘nikmasini shakllantirish. 
Bu ishlarni amalga oshirishda “Tarbiya” fani mashg‘ulotlarining amaliy 
qismlarini sinfdan tashqari mashg‘ulotlar vositasida o‘tish tavsiya etiladi. Misol 
uchun, 
maxsus 
muzeylarga 
tashrif 
chog‘ida 
o‘quvchilarning 
huquqiy 
tushunchalarini shaklantirish imkoniyatlari yuqoriligi bilan muhim ahamiyatga ega. 
Bunda o‘quvchilar muzey eksponatlari orqali ularni asrash, saqlash va ehtiyot qilish 
kabi huquqiy tushunchalarga ega bo‘ladi.  
Qishloq hududlarida joylashgan maktablarning boshlang‘ich sinf o‘quvchilari 
uchun mahalla fuqarolar yig‘inlarida mashg‘ulot o‘tkazish o‘quvchilarning huquqiy 
ongini shakllantirishda qo‘l keladi. Chunki mahalla fuqarolar yig‘inlarida me’yoriy-
huquqiy hujjatlar va ish yuritish amaliyoti mavjud.  
“Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari amaliyotga yo‘naltirilganligi 
bilan o‘ziga xos xususiyatga ega. Mazkur fanning imkoniyatlaridan boshlang‘ich 
sinf o‘quvchilarini maqsadli tarbiyalashda oqilona foydalanish fan o‘qituvchisi va 
Sinf rahbarining asosiy vazifasidir.  
 “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari. Boshlang‘ich ta’limda 
“Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslarini mashg‘ulotlarni an’anaviy va 
noan’aviy shakllaridan foydalanish tavsiya etiladi. Bunda ayniqsa o‘qitishning 
- “Tarbiya” fani o‘qituvchisining kitobi. Oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari bu hujjatlarni o‘zlashtirishi va ularni kasbiy faoliyatida qo‘llay olish ko‘nikmasiga ega bo‘lishi kerak. Chunki mazkur huquqiy asoslar “Tarbiya” fanini maqsadli o‘qitishda tayanch hisoblanadi. Ko‘pgina ilg‘or o‘qituvchilarning tajribasi shuni ko‘rsatadiki, muayyan fanni o‘qitishda huquqiy asoslarga tayanilganligi uchun kasbiy muvaffaqiyatga erishgan. Shu sababli oliy pedagogik ta’lim jarayonida bu huquqiy asoslar mustaqil ta’lim mashg‘ulotlari va amaliy mashg‘ulotlarning seminarlari vositasida o‘zlashtirilishi shart. “Tarbiya” fanini o‘qitish vositasida boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining quyidagi tarbiya jarayoni amalga oshiriladi: - o‘quvchilarni huquq tushunchalari bilan tanishtirish; - o‘quvchilarning dastlabki bosqichda huquqiy ongini shakllantirish; - o‘quvchilarni huquqiy munosabatlarga o‘rgatish; - o‘quvchilarda o‘zgalar huquqini hurmat qilish ko‘nikmasini shakllantirish. Bu ishlarni amalga oshirishda “Tarbiya” fani mashg‘ulotlarining amaliy qismlarini sinfdan tashqari mashg‘ulotlar vositasida o‘tish tavsiya etiladi. Misol uchun, maxsus muzeylarga tashrif chog‘ida o‘quvchilarning huquqiy tushunchalarini shaklantirish imkoniyatlari yuqoriligi bilan muhim ahamiyatga ega. Bunda o‘quvchilar muzey eksponatlari orqali ularni asrash, saqlash va ehtiyot qilish kabi huquqiy tushunchalarga ega bo‘ladi. Qishloq hududlarida joylashgan maktablarning boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun mahalla fuqarolar yig‘inlarida mashg‘ulot o‘tkazish o‘quvchilarning huquqiy ongini shakllantirishda qo‘l keladi. Chunki mahalla fuqarolar yig‘inlarida me’yoriy- huquqiy hujjatlar va ish yuritish amaliyoti mavjud. “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslari amaliyotga yo‘naltirilganligi bilan o‘ziga xos xususiyatga ega. Mazkur fanning imkoniyatlaridan boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini maqsadli tarbiyalashda oqilona foydalanish fan o‘qituvchisi va Sinf rahbarining asosiy vazifasidir. “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari. Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslarini mashg‘ulotlarni an’anaviy va noan’aviy shakllaridan foydalanish tavsiya etiladi. Bunda ayniqsa o‘qitishning  
 
masofaviy, elektron-modulli shakllaridan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
Ayni paytda, mazkur fanni o‘qitishda ta’limning Dars shaklidan oqilona foydalanish 
kutilgan samarani beradi. 
 Ta’limning Dars shakli quyidagi asoslarda tashkil etiladi: 
- har bir dars “Tarbiya” fanining mavzulari bo‘yicha majburiy, rivojlantiruvchi 
va tarbiyaga yo‘naltirilganlik shaklida tashkil etiladi; 
- darsning quyidagi didaktik tuzilmasiga qat’iy amal qilish lozim:  
a) har bir darsning maqsad va vazifasini aniq belgilab olish; 
b) eng zaruriy topshiriqlarni ishlab chiqish va unda mavzu bo‘yicha 
o‘quvchilarning bilim hamda ko‘nikmani o‘zlashtirishini belgilash; 
v) mavzu materiallarini yangi ma’lumotlar va axborotlar bilan yoritish; 
g) mashg‘ulot davomida amalga oshiriladigan suhbat yoki trening shakllarini 
belgilash; 
d) dars so‘ngida mashg‘ulotga yakun yasash; 
e) o‘quvchilarga uy vazifasini berish; 
- darsning mazmunini davlat ta’lim standartlari va malaka talablariga qat’iy 
rioya qilgan holda tashkil etish;  
- har bir darsning o‘ziga xos tuzilmaga ega bo‘lishiga erishish; 
- har bir darsda zamonaviy texnik vosilardan unumli foydalanish. 
E’tibor berilsa, boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy 
asoslarida zamonaviy va texnologiyalarga asoslangan ta’limning Dars shaklidan 
oqilona foydalanish samarali hisoblanadi. Bunda har bir darsning qiziqarli, esda 
qolarli va samarali bo‘lishiga erishish tavsiya etiladi. 
Hozirgi zamon Pedagogikasida bir necha dars shakllari e’tirof etilgan. 
“Tarbiya” fanini o‘qitishda bunday dars shakllaridan quyidagilari muhim o‘rin 
tutadi: 
a) didaktik dars – bunday darsda asosiy e’tibor mavzularning o‘quvchilar 
tomonidan to‘liq o‘zlashtirilishi va o‘quvchilar odob-axloqqa yo‘naltirilishiga 
qaratiladi; 
b) rivojlantiruvchi dars – darsning bu shaklida o‘quvchilarning bilim va 
tushunchalarini rivojlantirib borish nazarda tutiladi; 
v) muammoli dars – bu dars shaklida har bir mavzu bo‘yicha muammolar ishlab 
masofaviy, elektron-modulli shakllaridan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Ayni paytda, mazkur fanni o‘qitishda ta’limning Dars shaklidan oqilona foydalanish kutilgan samarani beradi. Ta’limning Dars shakli quyidagi asoslarda tashkil etiladi: - har bir dars “Tarbiya” fanining mavzulari bo‘yicha majburiy, rivojlantiruvchi va tarbiyaga yo‘naltirilganlik shaklida tashkil etiladi; - darsning quyidagi didaktik tuzilmasiga qat’iy amal qilish lozim: a) har bir darsning maqsad va vazifasini aniq belgilab olish; b) eng zaruriy topshiriqlarni ishlab chiqish va unda mavzu bo‘yicha o‘quvchilarning bilim hamda ko‘nikmani o‘zlashtirishini belgilash; v) mavzu materiallarini yangi ma’lumotlar va axborotlar bilan yoritish; g) mashg‘ulot davomida amalga oshiriladigan suhbat yoki trening shakllarini belgilash; d) dars so‘ngida mashg‘ulotga yakun yasash; e) o‘quvchilarga uy vazifasini berish; - darsning mazmunini davlat ta’lim standartlari va malaka talablariga qat’iy rioya qilgan holda tashkil etish; - har bir darsning o‘ziga xos tuzilmaga ega bo‘lishiga erishish; - har bir darsda zamonaviy texnik vosilardan unumli foydalanish. E’tibor berilsa, boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslarida zamonaviy va texnologiyalarga asoslangan ta’limning Dars shaklidan oqilona foydalanish samarali hisoblanadi. Bunda har bir darsning qiziqarli, esda qolarli va samarali bo‘lishiga erishish tavsiya etiladi. Hozirgi zamon Pedagogikasida bir necha dars shakllari e’tirof etilgan. “Tarbiya” fanini o‘qitishda bunday dars shakllaridan quyidagilari muhim o‘rin tutadi: a) didaktik dars – bunday darsda asosiy e’tibor mavzularning o‘quvchilar tomonidan to‘liq o‘zlashtirilishi va o‘quvchilar odob-axloqqa yo‘naltirilishiga qaratiladi; b) rivojlantiruvchi dars – darsning bu shaklida o‘quvchilarning bilim va tushunchalarini rivojlantirib borish nazarda tutiladi; v) muammoli dars – bu dars shaklida har bir mavzu bo‘yicha muammolar ishlab  
 
chiqiladi va ularning yechimini topish uchun o‘quvchilarga taqdim etiladi; 
g) dasturli dars – bunday dars shaklida kolmpyuter dasturlari asosida 
mavzularni o‘tish nazarda tutiladi. 
E’tibor berilsa, mazkur dars shakllarining barchasi “Tarbiya” fanini o‘qitish 
jarayoniga tatbiq etilishi mumkin. Buning uchun bo‘lajak boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilari oliy pedagogik ta’lim jarayonida pedagogik turkumdagi fanlar 
vositasida darslar tipologiyasini chuqur o‘zlashtirishi taqozo etiladi.      
 “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari. Boshlang‘ich ta’limda 
“Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslarini bo‘lajak boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilari chuqur o‘zlashtirishi shart.  
 Mazkur ijtimoiy asoslarning eng muhimlari quyidagilar tashkil etadi: 
- boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining tarbiya ishini amalga oshirishda ularning 
jismoniy, aqliy, sensor va ruhiy imkoniyatlarini qat’iy hisobga olish; 
- tarbiya darslari va tarbiyaviy tadbirlarni qiziqarli, qulay va oson shakllarda 
tashkil etish; 
- boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining tarbiyasi jarayonida ularning huquqlari va 
qiziqishlarini ustuvor bilish; 
- o‘quvchilarni ijodiy va mustaqil fikrlashga ko‘niktirish; 
- o‘quvchilarning 
tashabbuslarini 
qo‘llab-quvvatlash 
va 
tashabbuskor 
o‘quvchilarni rag‘batlantirib borish; 
- tarbiya ishida jazolash metodidan foydalanmaslik. 
 Bunday yondashuv ta’lim tizimimizdagi yangi “Tarbiya” fanini o‘qitishning 
ijtimoiy asoslarini tashkil etadi. Chunki bu fan vositasida shaxsning va jamiyatning 
tarbiyaga bo‘lgan ehtiyoji amalga oshiriladi. Milliy va jahon halqlarining tarbiyaga 
oid tajribasi shuni  ko‘rsatadiki, tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchining manfaatlari 
ustuvor qo‘yilsa kutilgan samarani beradi.  
 “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari mazkur fan bo‘yicha oliy 
ma’lumotli va professional o‘qituvchilar tayyorlashgi taqozo etadi. Shu sababli 
mazkur “Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitish metodikasi” fani ishlab 
chiqildi. Mazkur fan vositasida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining 
quyidagi kasbiy kompetensiyalarini shakllantirish nazarda tutiladi: 
chiqiladi va ularning yechimini topish uchun o‘quvchilarga taqdim etiladi; g) dasturli dars – bunday dars shaklida kolmpyuter dasturlari asosida mavzularni o‘tish nazarda tutiladi. E’tibor berilsa, mazkur dars shakllarining barchasi “Tarbiya” fanini o‘qitish jarayoniga tatbiq etilishi mumkin. Buning uchun bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari oliy pedagogik ta’lim jarayonida pedagogik turkumdagi fanlar vositasida darslar tipologiyasini chuqur o‘zlashtirishi taqozo etiladi. “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari. Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslarini bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari chuqur o‘zlashtirishi shart. Mazkur ijtimoiy asoslarning eng muhimlari quyidagilar tashkil etadi: - boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining tarbiya ishini amalga oshirishda ularning jismoniy, aqliy, sensor va ruhiy imkoniyatlarini qat’iy hisobga olish; - tarbiya darslari va tarbiyaviy tadbirlarni qiziqarli, qulay va oson shakllarda tashkil etish; - boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining tarbiyasi jarayonida ularning huquqlari va qiziqishlarini ustuvor bilish; - o‘quvchilarni ijodiy va mustaqil fikrlashga ko‘niktirish; - o‘quvchilarning tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlash va tashabbuskor o‘quvchilarni rag‘batlantirib borish; - tarbiya ishida jazolash metodidan foydalanmaslik. Bunday yondashuv ta’lim tizimimizdagi yangi “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslarini tashkil etadi. Chunki bu fan vositasida shaxsning va jamiyatning tarbiyaga bo‘lgan ehtiyoji amalga oshiriladi. Milliy va jahon halqlarining tarbiyaga oid tajribasi shuni ko‘rsatadiki, tarbiya jarayonida tarbiyalanuvchining manfaatlari ustuvor qo‘yilsa kutilgan samarani beradi. “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari mazkur fan bo‘yicha oliy ma’lumotli va professional o‘qituvchilar tayyorlashgi taqozo etadi. Shu sababli mazkur “Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitish metodikasi” fani ishlab chiqildi. Mazkur fan vositasida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining quyidagi kasbiy kompetensiyalarini shakllantirish nazarda tutiladi:  
 
- “Tarbiya” fanining nazariy, metodologik, didaktik va texnologik asoslari bilan 
talabalarni qurollantirish; 
- tarbiya nazariyasining eng muhim jihatlari va metodlari bilan talabalarni 
tanishtirish; 
- boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini tarbiyalashnirng pedagogik, psixologik va 
ijtimoiy asoslari bo‘yicha talabalarga bilim berish; 
- “Tarbiya” fani vositasida boshlang‘ich ta’limda amalga oshiriladigan tarbiya 
jarayonini muvofiqlashtirish ko‘nikmasi bilan talabalarni qurollantirish. 
Bularning barchasi oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilarini “Tarbiya” fanini o‘qitishga tayyorlashda asos hisoblanadi.  
Ayni paytda, mazkur fandan tashqari oliy pedagogik ta’lim jarayonida 
“Tarbiyaviy ishlar metodikasi” fani ham o‘qitilmoqda. Ushbu fan vositasida bo‘lajak 
boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining tarbiyaviy tadbirlar bo‘yicha kompetensiyasi 
shakllantiriladi. Shu ma’noda ushbu fan “Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini 
o‘qitish metodikasi” fani bilan integratsiyalashuvi taqozo etiladi.  
 Bugungi kunga qadar ta’lim tizimimizdagi asosiy kamchilik aniq, gumanitar 
va tabiiy fanlarni o‘qitishda ijtimoiy asoslarni hisobga olmaslik bilan belgilanadi. 
Shu sababli oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchilari boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fani o‘qitishning ijtimoiy asoslarini 
chuqur o‘zlashtirishi shart.  
 
Mustahkamlash uchun savollar va topshiriq: 
1. “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslarini nimalar tashkil etadi? 
2. “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari deganda nimalarni 
tushunasiz? 
3. “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari nimalardan iborat? 
“Tarbiya” fanini o‘qitishning yuqori ta’kidlangan huquqiy, tashkiliy va ijtimoiy 
asoslarini o‘zlashtiring. 
 
 
“Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari 
 
- “Tarbiya” fanining nazariy, metodologik, didaktik va texnologik asoslari bilan talabalarni qurollantirish; - tarbiya nazariyasining eng muhim jihatlari va metodlari bilan talabalarni tanishtirish; - boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini tarbiyalashnirng pedagogik, psixologik va ijtimoiy asoslari bo‘yicha talabalarga bilim berish; - “Tarbiya” fani vositasida boshlang‘ich ta’limda amalga oshiriladigan tarbiya jarayonini muvofiqlashtirish ko‘nikmasi bilan talabalarni qurollantirish. Bularning barchasi oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarini “Tarbiya” fanini o‘qitishga tayyorlashda asos hisoblanadi. Ayni paytda, mazkur fandan tashqari oliy pedagogik ta’lim jarayonida “Tarbiyaviy ishlar metodikasi” fani ham o‘qitilmoqda. Ushbu fan vositasida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining tarbiyaviy tadbirlar bo‘yicha kompetensiyasi shakllantiriladi. Shu ma’noda ushbu fan “Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitish metodikasi” fani bilan integratsiyalashuvi taqozo etiladi. Bugungi kunga qadar ta’lim tizimimizdagi asosiy kamchilik aniq, gumanitar va tabiiy fanlarni o‘qitishda ijtimoiy asoslarni hisobga olmaslik bilan belgilanadi. Shu sababli oliy pedagogik ta’lim jarayonida bo‘lajak boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fani o‘qitishning ijtimoiy asoslarini chuqur o‘zlashtirishi shart. Mustahkamlash uchun savollar va topshiriq: 1. “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asoslarini nimalar tashkil etadi? 2. “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari deganda nimalarni tushunasiz? 3. “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari nimalardan iborat? “Tarbiya” fanini o‘qitishning yuqori ta’kidlangan huquqiy, tashkiliy va ijtimoiy asoslarini o‘zlashtiring. “Milliy tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari  
 
“Tarbiya” fanini boshlang‘ich ta’limda o‘qitishda asosiy e’tibor uning amaliy 
asoslariga qaratiladi. Chunki mazkur fanning negizini amaliy natijalar tashkil etadi. 
Shu jihatdan ushbu mavzuni o‘zlashtirishda quyidagilarga e’tibor berish tavsiya 
etiladi: 
-  fanni o‘qitishning huquqiy asoslari; 
-  fanni o‘qitishning tashkiliy asoslari; 
-  fanni o‘qitishning ijtimoiy asoslari. 
 “Tarbiya” fanini boshlang‘ich ta’limda o‘qitishning tashkiliy asoslarini 
quyidagi hujjatlar tashkil etadi: O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 
2020-yil 14-oktabrdagi 235-sonli Buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Tarbiya” fani uchun 
umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartlari” va “Tarbiya” fani bo‘yicha 
umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilariga qo‘yiladigan malaka talablari”. 
Bu hujjatlar boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asosi 
hisoblanadi. 
 Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari 
quyidagi hujjatga asoslanadi: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
2020-yil 6-iyuldagi 422-sonli “Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” 
fanini bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 
Qarori. Ushbu hujjatga asoslan boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitish 
jarayoni tashkil etiladi.  
 Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari 
quyidagi hujjatga asoslanadi: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
2019-yil 31-dekabrdagi 1059-sonli Qarori bilan tasdiqlangan “Uzluksiz ma’naviy 
tarbiya Konsepsiyasi”. Bu konsepsiya boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini 
o‘qitishning eng muhim ijtimoiy asosi hisoblanadi. 
 Ta’kidlangan hujjatlarni o‘rganing va konspekt qiling. 
 
1-topshiriq: “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslarini quyidagi 
chizmada qayd eting: 
1-chizma 
 
 
“Tarbiya” fanini boshlang‘ich ta’limda o‘qitishda asosiy e’tibor uning amaliy asoslariga qaratiladi. Chunki mazkur fanning negizini amaliy natijalar tashkil etadi. Shu jihatdan ushbu mavzuni o‘zlashtirishda quyidagilarga e’tibor berish tavsiya etiladi: - fanni o‘qitishning huquqiy asoslari; - fanni o‘qitishning tashkiliy asoslari; - fanni o‘qitishning ijtimoiy asoslari. “Tarbiya” fanini boshlang‘ich ta’limda o‘qitishning tashkiliy asoslarini quyidagi hujjatlar tashkil etadi: O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligining 2020-yil 14-oktabrdagi 235-sonli Buyrug‘i bilan tasdiqlangan “Tarbiya” fani uchun umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartlari” va “Tarbiya” fani bo‘yicha umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilariga qo‘yiladigan malaka talablari”. Bu hujjatlar boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning huquqiy asosi hisoblanadi. Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslari quyidagi hujjatga asoslanadi: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 6-iyuldagi 422-sonli “Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” fanini bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Qarori. Ushbu hujjatga asoslan boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitish jarayoni tashkil etiladi. Boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning ijtimoiy asoslari quyidagi hujjatga asoslanadi: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 31-dekabrdagi 1059-sonli Qarori bilan tasdiqlangan “Uzluksiz ma’naviy tarbiya Konsepsiyasi”. Bu konsepsiya boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning eng muhim ijtimoiy asosi hisoblanadi. Ta’kidlangan hujjatlarni o‘rganing va konspekt qiling. 1-topshiriq: “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy asoslarini quyidagi chizmada qayd eting: 1-chizma  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-topshiriq: “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy shakllarini 1-jadvalga 
muvofiq tavsiflang: 
Didaktik dars 
Rivojlantiruvchi 
dars 
Muammoli dars 
Dasturli dars 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
“Tarbiya” fanini o’qitishning tashkiliy asoslari 
2-topshiriq: “Tarbiya” fanini o‘qitishning tashkiliy shakllarini 1-jadvalga muvofiq tavsiflang: Didaktik dars Rivojlantiruvchi dars Muammoli dars Dasturli dars “Tarbiya” fanini o’qitishning tashkiliy asoslari  
 
 
 
 “Milliy Tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari 
 
“Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” fanini bosqichma-bosqich 
amaliyotga joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” hukumat qarori bilan yangi 
“Tarbiya” fani joriy etildi. 
Yangi darslikning avvalgilaridan farqi nimada? 
1. “Tarbiya” darsligi “Odobnoma”, “Vatan tuyg‘usi”, “Milliy istiqlol g‘oyasi 
va ma’naviyat asoslari” hamda “Dunyo dinlari tarixi” fanlarini birlashtirdi. 
2. 1–9-sinflarda – 2020/2021-o‘quv yilidan, 10–11-sinflarda esa 2021/2022-
o‘quv yilidan boshlab amaliyotga joriy etiladi. 
3. Darsliklarini tayyorlashda Yaponiyaning “Axloq ta’limi”, Singapurning 
“Fe’l-atvor va fuqarolik ta’limi”, Buyuk Britaniyaning “Tafakkur”, “Xulq ta’limi” 
fanlari va darsliklari yaqindan o‘rganildi. 
4. Ilk marotaba darsliklarda 21-asr ko‘nikmalari deb nom olgan “yumshoq 
ko‘nikmalar” joriy qilindi. Darslik orqali o‘quvchida bilim berishdan tashqari 
ko‘nikma shakllantiriladi. 
“Milliy Tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy asoslari “Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Tarbiya” fanini bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” hukumat qarori bilan yangi “Tarbiya” fani joriy etildi. Yangi darslikning avvalgilaridan farqi nimada? 1. “Tarbiya” darsligi “Odobnoma”, “Vatan tuyg‘usi”, “Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari” hamda “Dunyo dinlari tarixi” fanlarini birlashtirdi. 2. 1–9-sinflarda – 2020/2021-o‘quv yilidan, 10–11-sinflarda esa 2021/2022- o‘quv yilidan boshlab amaliyotga joriy etiladi. 3. Darsliklarini tayyorlashda Yaponiyaning “Axloq ta’limi”, Singapurning “Fe’l-atvor va fuqarolik ta’limi”, Buyuk Britaniyaning “Tafakkur”, “Xulq ta’limi” fanlari va darsliklari yaqindan o‘rganildi. 4. Ilk marotaba darsliklarda 21-asr ko‘nikmalari deb nom olgan “yumshoq ko‘nikmalar” joriy qilindi. Darslik orqali o‘quvchida bilim berishdan tashqari ko‘nikma shakllantiriladi.  
 
5. Yangi fan darsliklaridagi amaliyotga yo‘naltirilgan mashg‘ulotlar va 
mavzular o‘quvchida muvaffaqiyat motivlarini uyg‘otadi. Faol fuqarolik pozitsiyasi 
shakllantiriladi. 
6. O‘quv fani mohiyati 50% nazariy, 50% amaliy asosga qurilgan. 
7.“Tarbiya” darsliklarida “role-model”, ya’ni “namuna keltirish” zamonaviy 
pedagogik metodidan unumli foydalanilgan. Unda milliy va xalqaro miqyosda 
yuksak natijaga erishgan insonlar yutuqlari tahlil qilinadi. 
8. Bu yil sinov tariqasida 1-9 sinfgacha bo‘lgan darslik ustida bitta ijodiy 
jamoa ishladi. Bu har bir sinf darsligi o‘rtasidagi tafovut va takrorlanishlarni oldini 
oldi va bir butun, izchillikdagi darslik yaratilishi ta’minlandi. 
9. Darslik yorqin, rangli, illyustratsiyalarga boy va har bir bo‘limi o‘ziga xos 
fon, milliy va umuminsoniy xulq, ijtimoiy malakani ifoda etgan rasmlar bilan 
ta’minlangan. Har bir darslik uchun video, audio, media materiallar jamlashgan disk 
beriladi. 
10. Insonning kelajakda muvaffaqiyatli inson bo‘lish eng avvalo to‘g‘ri 
maqsad qo‘yishga bog‘liq. Deyl Karnegi, Brayan Treysi kabi mashhur lektorning 
ta’limotiga ko‘ra, hayotda o‘z oldiga maqsad qo‘yish va unga erishishni o‘rganish 
ham aslida bir fan. “Tarbiya” fanining ahamiyatli jihati shuki, u bosqichma-bosqich 
bolada maqsad qo‘yish va unga intilish ko‘nikmasini shakllantirib boradi. Tarbiya 
dasturiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, 1-sinfda o‘quvchi dastlab orzularini aniqlay 
olishni o‘rgatilsa, 2-sinfda o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish ko‘nikmasi shakllantirildi. 
3-sinfda o‘quvchida dasturni o‘zlashtirish natijasida maqsad va orzu-umidlarini 
amalga oshirishga harakat qilish ko‘nikmasi paydo bo‘ladi.                       4-sinfda 
atrofda bo‘layotgan voqea-hodisalarga sog‘lom munosabat bildira oladi, shaxs 
sifatida o‘zini anglaydi va o‘z xatti-harakatlarini tahlil qiladi. 
Yuqori sinflarda bu ko‘nikmalar shaklanib, o‘quvchi o‘z oldiga maqsad qo‘ya 
olish, mustaqil fikrlash, o‘z faoliyatini tahlil qilish, to‘g‘ri qaror qabul qilish kabi 
ko‘nikmalarga ega bo‘ladi. 
 
 
 
5. Yangi fan darsliklaridagi amaliyotga yo‘naltirilgan mashg‘ulotlar va mavzular o‘quvchida muvaffaqiyat motivlarini uyg‘otadi. Faol fuqarolik pozitsiyasi shakllantiriladi. 6. O‘quv fani mohiyati 50% nazariy, 50% amaliy asosga qurilgan. 7.“Tarbiya” darsliklarida “role-model”, ya’ni “namuna keltirish” zamonaviy pedagogik metodidan unumli foydalanilgan. Unda milliy va xalqaro miqyosda yuksak natijaga erishgan insonlar yutuqlari tahlil qilinadi. 8. Bu yil sinov tariqasida 1-9 sinfgacha bo‘lgan darslik ustida bitta ijodiy jamoa ishladi. Bu har bir sinf darsligi o‘rtasidagi tafovut va takrorlanishlarni oldini oldi va bir butun, izchillikdagi darslik yaratilishi ta’minlandi. 9. Darslik yorqin, rangli, illyustratsiyalarga boy va har bir bo‘limi o‘ziga xos fon, milliy va umuminsoniy xulq, ijtimoiy malakani ifoda etgan rasmlar bilan ta’minlangan. Har bir darslik uchun video, audio, media materiallar jamlashgan disk beriladi. 10. Insonning kelajakda muvaffaqiyatli inson bo‘lish eng avvalo to‘g‘ri maqsad qo‘yishga bog‘liq. Deyl Karnegi, Brayan Treysi kabi mashhur lektorning ta’limotiga ko‘ra, hayotda o‘z oldiga maqsad qo‘yish va unga erishishni o‘rganish ham aslida bir fan. “Tarbiya” fanining ahamiyatli jihati shuki, u bosqichma-bosqich bolada maqsad qo‘yish va unga intilish ko‘nikmasini shakllantirib boradi. Tarbiya dasturiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, 1-sinfda o‘quvchi dastlab orzularini aniqlay olishni o‘rgatilsa, 2-sinfda o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish ko‘nikmasi shakllantirildi. 3-sinfda o‘quvchida dasturni o‘zlashtirish natijasida maqsad va orzu-umidlarini amalga oshirishga harakat qilish ko‘nikmasi paydo bo‘ladi. 4-sinfda atrofda bo‘layotgan voqea-hodisalarga sog‘lom munosabat bildira oladi, shaxs sifatida o‘zini anglaydi va o‘z xatti-harakatlarini tahlil qiladi. Yuqori sinflarda bu ko‘nikmalar shaklanib, o‘quvchi o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish, mustaqil fikrlash, o‘z faoliyatini tahlil qilish, to‘g‘ri qaror qabul qilish kabi ko‘nikmalarga ega bo‘ladi.  
 
Boshlang‘ich ta’lim jarayonida “Tarbiya” fanini o‘qitishning turli shakllari, 
vositalari va usullariga asoslanish, mazkur fanning amaliy natijalariga erishish eng 
muhim vazifalardan hisoblanadi. Shu sababli bugungi boshlang‘ich sinf 
o‘qituvchisi izlanuvchan, tashkilotchi va tashabbuskor sifatlarga ega bo‘lishi 
taqozo etiladi. Mazkur fanni o‘zlashtirishda o‘qitishning amaliy mexanizmlariga 
asoslanish ana shu vazifalarning ijrosini ta’minlashga xizmat qiladi. 
O‘qitishning amaliy mexanizmlari deganda o‘quv-bilishning ilmiy asoslarini 
hayot va amaliyot bilan bog‘lovchi usullari tushuniladi. Shu jihatdan boshlang‘ich 
ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning quyidagi muhim amaliy mexanizmlariga 
tayanish tavsiya etiladi: 
- pedagogik tadqiqotlar xulosalari va tavsiyalaridan muntazam foydalanib 
borish; 
- ijtimoiy so‘rovnoma vositasida fanni o‘zlashtirish darajasini o‘rganib borish; 
- ilg‘or o‘qituvchilarning individual tajribalarini o‘rganish va ulardan 
foydalanish. 
 Bunday amaliy mexanizmlar boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini 
o‘qitishni amaliyot bilan bog‘lash imkonini beradi. Shu sababli pedagogik 
turkumdagi fanlar vositasida o‘qitishning amaliy mexanizmlarini o‘zlashtirish 
tavsiya etiladi. 
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilarining yoshi va psixofiziologik 
xususiyatlarini inobatga olgan holda ularning ongiga umuminsoniy qadriyatlar va 
yuksak ma’naviyatni yanada chuqur singdirish, ularni vatanparvarlik va 
insonparvarlik ruhida tarbiyalash, umumiy o‘rta ta’lim muassasalaridagi ma’naviy-
tarbiyaviy ishlarni yangicha asosda tashkil etish maqsadida Vazirlar Mahkamasining 
2020-yil 6-iyuldagi 422-sonli qarori bilan  “Tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy 
mexanizmlari quyidagicha joriy qilindi:  
1. Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Odobnoma”, “Vatan tuyg‘usi”, 
“Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari” hamda “Dunyo dinlari tarixi” 
fanlarini birlashtirgan holda yagona “Tarbiya” fani 1 — 9-sinflarda — 2020/2021 
o‘quv yilidan, 10 — 11-sinflarda esa — 2021/2022 o‘quv yilidan boshlab fanlarga 
ajratilgan umumiy soatlar doirasida bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etildi.  
2. Quyidagilar: 
Boshlang‘ich ta’lim jarayonida “Tarbiya” fanini o‘qitishning turli shakllari, vositalari va usullariga asoslanish, mazkur fanning amaliy natijalariga erishish eng muhim vazifalardan hisoblanadi. Shu sababli bugungi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi izlanuvchan, tashkilotchi va tashabbuskor sifatlarga ega bo‘lishi taqozo etiladi. Mazkur fanni o‘zlashtirishda o‘qitishning amaliy mexanizmlariga asoslanish ana shu vazifalarning ijrosini ta’minlashga xizmat qiladi. O‘qitishning amaliy mexanizmlari deganda o‘quv-bilishning ilmiy asoslarini hayot va amaliyot bilan bog‘lovchi usullari tushuniladi. Shu jihatdan boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishning quyidagi muhim amaliy mexanizmlariga tayanish tavsiya etiladi: - pedagogik tadqiqotlar xulosalari va tavsiyalaridan muntazam foydalanib borish; - ijtimoiy so‘rovnoma vositasida fanni o‘zlashtirish darajasini o‘rganib borish; - ilg‘or o‘qituvchilarning individual tajribalarini o‘rganish va ulardan foydalanish. Bunday amaliy mexanizmlar boshlang‘ich ta’limda “Tarbiya” fanini o‘qitishni amaliyot bilan bog‘lash imkonini beradi. Shu sababli pedagogik turkumdagi fanlar vositasida o‘qitishning amaliy mexanizmlarini o‘zlashtirish tavsiya etiladi. Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilarining yoshi va psixofiziologik xususiyatlarini inobatga olgan holda ularning ongiga umuminsoniy qadriyatlar va yuksak ma’naviyatni yanada chuqur singdirish, ularni vatanparvarlik va insonparvarlik ruhida tarbiyalash, umumiy o‘rta ta’lim muassasalaridagi ma’naviy- tarbiyaviy ishlarni yangicha asosda tashkil etish maqsadida Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 6-iyuldagi 422-sonli qarori bilan “Tarbiya” fanini o‘qitishning amaliy mexanizmlari quyidagicha joriy qilindi: 1. Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida “Odobnoma”, “Vatan tuyg‘usi”, “Milliy istiqlol g‘oyasi va ma’naviyat asoslari” hamda “Dunyo dinlari tarixi” fanlarini birlashtirgan holda yagona “Tarbiya” fani 1 — 9-sinflarda — 2020/2021 o‘quv yilidan, 10 — 11-sinflarda esa — 2021/2022 o‘quv yilidan boshlab fanlarga ajratilgan umumiy soatlar doirasida bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etildi. 2. Quyidagilar:  
 
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fanidan 
darsliklar va o‘quv-metodik majmualarning yaratilishini muvofiqlashtiruvchi guruh 
tarkibi shakllantirildi; 
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fanidan 
darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni yaratish bo‘yicha tuzuvchilar guruhi 
tarkibi shakllantirildi; 
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fani 
konsepsiyasi ishlab chiqilib tasdiqlandi. 
3. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan: 
“Tarbiya” fani bo‘yicha umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartini va 
o‘quv dasturlarini ishlab chiqib tasdiqlandi; 
2020-yil 10-iyulga qadar 2020/2021 o‘quv yiliga umumiy o‘rta ta’lim 
muassasalarining 1 — 9-sinflari uchun hamda 1-dekabrga qadar 2021/2022 o‘quv 
yiliga 10 — 11-sinflar uchun mo‘ljallangan “Tarbiya” fani bo‘yicha darsliklar va 
o‘quv-metodik majmualarga buyurtmalar shakllantirildi; 
2020-yil 15-iyulga qadar 1 — 9-sinflar hamda 2021-yil 1-mayga qadar 10 — 
11-sinflar uchun mo‘ljallangan “Tarbiya” fani bo‘yicha darsliklar va o‘quv-metodik 
majmualarni chop etish bo‘yicha istisno tariqasida deklaratsiya qilingan narxlar 
asosida davlat va xususiy nashriyot-matbaa tashkilotlari bilan shartnomalar tuzildi;  
“Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualar yangi o‘quv yili 
boshlangunga qadar chop etildi va ularning joylarga yetkazilishi ta’minlandi; 
2020-yil iyul oyidan boshlab yangi o‘quv yili boshlangunga qadar “Tarbiya” 
fani bo‘yicha tayyorlangan o‘quv dasturlari va darsliklar asosida umumta’lim 
maktablaridagi “Boshlang‘ich ta’lim”, “Milliy g‘oya va huquq”, “Tarix” va 
“Dinshunoslik” mutaxassisligiga ega fan o‘qituvchilari uchun xalq ta’limi 
xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazlarida 
“Tarbiya” fanidan onlayn shaklda maqsadli malaka oshirish kurslari tashkil etildi; 
malaka oshirish kurslari davomida “Tarbiya” fanidan tayyorlangan darsliklar 
va o‘quv-metodik majmualar tajriba-sinovdan o‘tkazildi. 
4. Qaror bilan quyidagilar belgilandi: 
“Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni nashrga 
tayyorlash va chop etish (darsliklarni nashrga tayyorlash, chop etish va yetkazib 
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualarning yaratilishini muvofiqlashtiruvchi guruh tarkibi shakllantirildi; Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni yaratish bo‘yicha tuzuvchilar guruhi tarkibi shakllantirildi; Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari o‘quvchilari uchun “Tarbiya” fani konsepsiyasi ishlab chiqilib tasdiqlandi. 3. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan: “Tarbiya” fani bo‘yicha umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartini va o‘quv dasturlarini ishlab chiqib tasdiqlandi; 2020-yil 10-iyulga qadar 2020/2021 o‘quv yiliga umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining 1 — 9-sinflari uchun hamda 1-dekabrga qadar 2021/2022 o‘quv yiliga 10 — 11-sinflar uchun mo‘ljallangan “Tarbiya” fani bo‘yicha darsliklar va o‘quv-metodik majmualarga buyurtmalar shakllantirildi; 2020-yil 15-iyulga qadar 1 — 9-sinflar hamda 2021-yil 1-mayga qadar 10 — 11-sinflar uchun mo‘ljallangan “Tarbiya” fani bo‘yicha darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni chop etish bo‘yicha istisno tariqasida deklaratsiya qilingan narxlar asosida davlat va xususiy nashriyot-matbaa tashkilotlari bilan shartnomalar tuzildi; “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualar yangi o‘quv yili boshlangunga qadar chop etildi va ularning joylarga yetkazilishi ta’minlandi; 2020-yil iyul oyidan boshlab yangi o‘quv yili boshlangunga qadar “Tarbiya” fani bo‘yicha tayyorlangan o‘quv dasturlari va darsliklar asosida umumta’lim maktablaridagi “Boshlang‘ich ta’lim”, “Milliy g‘oya va huquq”, “Tarix” va “Dinshunoslik” mutaxassisligiga ega fan o‘qituvchilari uchun xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazlarida “Tarbiya” fanidan onlayn shaklda maqsadli malaka oshirish kurslari tashkil etildi; malaka oshirish kurslari davomida “Tarbiya” fanidan tayyorlangan darsliklar va o‘quv-metodik majmualar tajriba-sinovdan o‘tkazildi. 4. Qaror bilan quyidagilar belgilandi: “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv-metodik majmualarni nashrga tayyorlash va chop etish (darsliklarni nashrga tayyorlash, chop etish va yetkazib  
 
berish, tuzuvchilarga haq to‘lash) bilan bog‘liq xarajatlar darslik va o‘quv-metodik 
majmualarning umumiy narxiga kiritildi;  
“Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv majmualarini xarid qilish va yetkazib 
berish xarajatlari:  
umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining 1-sinf, Mehribonlik uylari, jismoniy 
yoki ruhiy rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktablar 
va maktab-internatlari o‘quvchilarini, ijtimoiy yordamga muhtoj oilalar farzandlarini 
hamda o‘qituvchilar uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar, multimedia ilovalari va 
o‘quv-metodik majmualar nashr etilishi, shuningdek, ijara asosida darsliklar bilan 
birlamchi ta’minlash — O‘zbekiston Respublikasining respublika budjeti 
mablag‘lari hisobidan; 
o‘quvchilarni ijara asosida darsliklar bilan ta’minlash — O‘zbekiston 
Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi huzuridagi Respublika maqsadli kitob 
jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan qoplanishi.  
5. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Vazirlar 
Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Xalq ta’limi vazirligiga: 
2020 — 2023-yillarda respublika oliy ta’lim muassasalarining “Boshlang‘ich 
ta’lim”, “Tarix” (mamlakatlar va mintaqalar bo‘yicha), “Tarix o‘qitish metodikasi”, 
“Filologiya va tillarni o‘qitish: O‘zbek tili”, “O‘zbek tili va adabiyoti”, “Milliy 
g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi”, “Pedagogika va psixologiya”, 
“Dinshunoslik” va Islomshunoslik (Islom tarixi va manbashunosligi)”, “Psixologiya 
(Din sotsiopsixologiyasi)” ta’lim yo‘nalishlari bitiruvchilariga umumiy o‘rta ta’lim 
maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitish huquqi berilishi yuzasidan zarur choralarni 
ko‘rish va mazkur ta’lim yo‘nalishlari o‘quv rejalariga 2020/2021 o‘quv yilidan 
boshlab tegishli o‘zgartirishlar kiritish;  
Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi bilan birgalikda 
bir oy muddatda umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitish uchun 
kadrlar tayyorlanadigan yangi ta’lim yo‘nalishi yuzasidan Vazirlar Mahkamasiga 
asoslangan takliflarni kiritish vazifalari yuklatildi. 
 
berish, tuzuvchilarga haq to‘lash) bilan bog‘liq xarajatlar darslik va o‘quv-metodik majmualarning umumiy narxiga kiritildi; “Tarbiya” fanidan darsliklar va o‘quv majmualarini xarid qilish va yetkazib berish xarajatlari: umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining 1-sinf, Mehribonlik uylari, jismoniy yoki ruhiy rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktablar va maktab-internatlari o‘quvchilarini, ijtimoiy yordamga muhtoj oilalar farzandlarini hamda o‘qituvchilar uchun “Tarbiya” fanidan darsliklar, multimedia ilovalari va o‘quv-metodik majmualar nashr etilishi, shuningdek, ijara asosida darsliklar bilan birlamchi ta’minlash — O‘zbekiston Respublikasining respublika budjeti mablag‘lari hisobidan; o‘quvchilarni ijara asosida darsliklar bilan ta’minlash — O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi huzuridagi Respublika maqsadli kitob jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan qoplanishi. 5. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita, Xalq ta’limi vazirligiga: 2020 — 2023-yillarda respublika oliy ta’lim muassasalarining “Boshlang‘ich ta’lim”, “Tarix” (mamlakatlar va mintaqalar bo‘yicha), “Tarix o‘qitish metodikasi”, “Filologiya va tillarni o‘qitish: O‘zbek tili”, “O‘zbek tili va adabiyoti”, “Milliy g‘oya, ma’naviyat asoslari va huquq ta’limi”, “Pedagogika va psixologiya”, “Dinshunoslik” va Islomshunoslik (Islom tarixi va manbashunosligi)”, “Psixologiya (Din sotsiopsixologiyasi)” ta’lim yo‘nalishlari bitiruvchilariga umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitish huquqi berilishi yuzasidan zarur choralarni ko‘rish va mazkur ta’lim yo‘nalishlari o‘quv rejalariga 2020/2021 o‘quv yilidan boshlab tegishli o‘zgartirishlar kiritish; Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi bilan birgalikda bir oy muddatda umumiy o‘rta ta’lim maktablarida “Tarbiya” fanini o‘qitish uchun kadrlar tayyorlanadigan yangi ta’lim yo‘nalishi yuzasidan Vazirlar Mahkamasiga asoslangan takliflarni kiritish vazifalari yuklatildi.