MOLIYA ORGANLARI, G‘AZNACHILIK VA UNING HUDUDIY BO‘LINMALARIDA BUXGALTERIYA HISOBINI TASHKIL ETISHNING USLYBIY ASOSLARI

Yuklangan vaqt

2025-02-25

Yuklab olishlar soni

2

Sahifalar soni

15

Faytl hajmi

46,6 KB


 
 
 
 
 
 
MOLIYA ORGANLARI, G‘AZNACHILIK VA UNING HUDUDIY 
BO‘LINMALARIDA BUXGALTERIYA HISOBINI TASHKIL ETISHNING 
USLYBIY ASOSLARI 
 
 
                                                 REJA: 
1. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida davlat maqsadli 
jamg’armalari buxgalteriya hisobini tashkil etishning uslubiy asoslari.  
2. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari, davlat maqsadli 
jamg’armalari buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan buxgalteriya xujjatlari.  
3. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida davlat maqsadli 
jamg’armalari buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan hisobvaraqlar.  
4. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida davlat maqsadli 
jamg’armalari, buxgalteriya hisobi registrlari va ularga yozuvlar qilish tartibi. 
5. Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh hisobchisining 
majburiyatlari, huquqlari va javobgarligi. 
6. 
Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida hamda      
davlat maqsadli jamg’armalari byudjetlarining ijrosi bo’yicha byudjet 
hisobining axborot tizimlari va ulardan foydalanish.  
7. 
Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha byudjet hisobini tashkil etishning xorij       
tajribasi. 
1. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida 
buxgalteriya hisobini tashkil etishning uslubiy asoslari. 
Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha O’zbekiston Respublikasining "Byudjet tizimi 
to’g’risida" va "Buxgalteriya hisobi to’g’risida"gi qonunlariga, “Qoraqalpog’iston
MOLIYA ORGANLARI, G‘AZNACHILIK VA UNING HUDUDIY BO‘LINMALARIDA BUXGALTERIYA HISOBINI TASHKIL ETISHNING USLYBIY ASOSLARI REJA: 1. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida davlat maqsadli jamg’armalari buxgalteriya hisobini tashkil etishning uslubiy asoslari. 2. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari, davlat maqsadli jamg’armalari buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan buxgalteriya xujjatlari. 3. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida davlat maqsadli jamg’armalari buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan hisobvaraqlar. 4. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida davlat maqsadli jamg’armalari, buxgalteriya hisobi registrlari va ularga yozuvlar qilish tartibi. 5. Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh hisobchisining majburiyatlari, huquqlari va javobgarligi. 6. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida hamda davlat maqsadli jamg’armalari byudjetlarining ijrosi bo’yicha byudjet hisobining axborot tizimlari va ulardan foydalanish. 7. Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha byudjet hisobini tashkil etishning xorij tajribasi. 1. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida buxgalteriya hisobini tashkil etishning uslubiy asoslari. Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha O’zbekiston Respublikasining "Byudjet tizimi to’g’risida" va "Buxgalteriya hisobi to’g’risida"gi qonunlariga, “Qoraqalpog’iston
 
 
Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri byudjeti ijrosining moliya organlarida 
buxgalteriya hisobi bo’yicha yo’riqnoma”, G’aznachilik va uning hududiy bo’limlarida 
davlat byudjeti kassa ijrosi .O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2013 yil 2 
dekabrdagi 157-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan “O’zbekiston Respublikasi Davlat 
byudjeti g’azna ijrosi byudjet  hisobi to’g’risida yo’riqnoma”  ga asosan buxgalteriya 
hisobi yuritilmoqda va boshqa tegishli qonuniy hujjatlarga asosan O’zbekiston 
Respublikasi 
Moliya 
vazirligi, 
O’zbekiston 
Respublikasi 
Moliya 
vazirligi 
G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari Qaroqalpog’iston Respublikasi moliya 
vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalari, shahar va tuman moliya 
bo’limlari buxgalteriya hisobini yuritadi. Hozirda byudjet ijrosi hisobi kassa usuliga 
asoslangani sababli, Moliya organlari, shuningdek, G’aznachiligi va uning hududiy 
bo’linmalari buxgalteriya hisobi va hisobotlarini yagona “G’azna dasturi”da 
yuritmoqda. Moliya organlari, shuningdek G’aznachiligi va uning hududiy 
bo’linmalari bosh buxgalterlari o’z ishlarida (faoliyatlarida) O’zbekiston Respublikasi 
Davlat byudjetini ijro etish qoidalarini tartibga soluvchi amaldagi me’yoriy-huquqiy 
hujjatlarga tayanadilar. 
Moliya organlarida, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida buxgalteriya 
hisobini yuritishdan maqsad davlat byudjeti ijrosi jarayoni bo’yicha buxgalteriya 
axborotlarini shakllantirishdan iboratdir. 
Moliya organlarida G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida 
buxgalteriya hisobining vazifalari quyidagilardan iborat: 
1. Davlat byudjeti g’azna ijrosi jarayoni muomalalarini buxgalteriya hujjatlarida aks 
ettirish; 
2. Buxgalteriya hisobvaraqlarida byudjet mablag’larini holati va harakatini  aks ettirish; 
3. Davlat byudjeti ijrosi natijalarini aniqlash; 
4. Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha oylik, choraklik va yillik buxgalteriya hisobotlarini tuzish, 
taqdim etish va boshqalar. 
Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha operatsiyalarni buxgalteriya hisobini yuritish uchun 
operatsiyalar amalga oshirilganligini belgilovchi hujjatlar va ularni o’tkazishga doir 
farmoyishlar kabi birlamchi hisob hujjatlari asos bo’ladi.
Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri byudjeti ijrosining moliya organlarida buxgalteriya hisobi bo’yicha yo’riqnoma”, G’aznachilik va uning hududiy bo’limlarida davlat byudjeti kassa ijrosi .O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2013 yil 2 dekabrdagi 157-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan “O’zbekiston Respublikasi Davlat byudjeti g’azna ijrosi byudjet hisobi to’g’risida yo’riqnoma” ga asosan buxgalteriya hisobi yuritilmoqda va boshqa tegishli qonuniy hujjatlarga asosan O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari Qaroqalpog’iston Respublikasi moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalari, shahar va tuman moliya bo’limlari buxgalteriya hisobini yuritadi. Hozirda byudjet ijrosi hisobi kassa usuliga asoslangani sababli, Moliya organlari, shuningdek, G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari buxgalteriya hisobi va hisobotlarini yagona “G’azna dasturi”da yuritmoqda. Moliya organlari, shuningdek G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari bosh buxgalterlari o’z ishlarida (faoliyatlarida) O’zbekiston Respublikasi Davlat byudjetini ijro etish qoidalarini tartibga soluvchi amaldagi me’yoriy-huquqiy hujjatlarga tayanadilar. Moliya organlarida, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida buxgalteriya hisobini yuritishdan maqsad davlat byudjeti ijrosi jarayoni bo’yicha buxgalteriya axborotlarini shakllantirishdan iboratdir. Moliya organlarida G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida buxgalteriya hisobining vazifalari quyidagilardan iborat: 1. Davlat byudjeti g’azna ijrosi jarayoni muomalalarini buxgalteriya hujjatlarida aks ettirish; 2. Buxgalteriya hisobvaraqlarida byudjet mablag’larini holati va harakatini aks ettirish; 3. Davlat byudjeti ijrosi natijalarini aniqlash; 4. Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha oylik, choraklik va yillik buxgalteriya hisobotlarini tuzish, taqdim etish va boshqalar. Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha operatsiyalarni buxgalteriya hisobini yuritish uchun operatsiyalar amalga oshirilganligini belgilovchi hujjatlar va ularni o’tkazishga doir farmoyishlar kabi birlamchi hisob hujjatlari asos bo’ladi.
 
 
Birlamchi hisob hujjatlar byudjetlarning g’a zna ijrosi bo’yicha operatsiyalar amalga 
oshirilgan paytda yoki ular amalga oshirilgandan so’ng tuziladi. 
Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha hisobot davriga doir operatsiyalarni amalga 
oshirilganligini tasdiqlovchi hujjatlar olinmagan bo’lsa, ular buxgalteriya hisobida tegishli 
birlamchi hujjatlarni rasmiylashtirish orqali aks ettiriladi. 
Bunda, o’tgan yilga doir byudjetning g’azna ijrosi amalga oshiriladigan moliya yiliga 
qo’shimcha davrda byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha amalga oshirilgan operatsiyalarning 
hisobi, belgilangan tartibda aks ettirilgan, qo’shimcha davr mobaynida tuzilgan birlamchi 
hisob hujjatlari asosida, o’tgan yilning byudjetlarning g’azna ijrosi buxgalteriya hisobida 
amalga oshiriladi. 
2. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari 
buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan buxgalteriya hujjatlari.  
Byudjetlarning g’azna ijrosi buxgalteriya hisobini amalga oshirish uchun g’aznachilik 
bo’linmalarining birlamchi hujjatlarga va hisobga olish registrlariga imzo qo’yish huquqiga 
ega xodimlari tomonidan imzolangan birlamchi hujjatlar rasmiylashtiriladi. 
Birlamchi hisob hujjatlarida ma’sul shaxslarning imzolari bo’lmasa, ular  haqiqiy 
hisoblanmaydi.  Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha operatsiyalarni buxgalteriya yozuvi 
uchun quyidagi belgilangan tartibda rasmiylashtirilganlar asos bo’lib xizmat qiladi: 
G’aznachilik bo’linmalarining g’azna hisobvaraqlaridan, ushbu hisobvaraqlardan pul 
mablag’larining (o’tkazish va qabul qilish) harakatini tasdiqlovchi xizmat ko’rsatuvchi 
banklarning tegishli belgilari qo’yilgan to’lov topshiriqnomalari va boshqa to’lov hujjatlari 
(elektron yoki qog’oz holatidagi) ilova qilingan bank ko’chirmalari; 
G’aznachilik bo’linmalari maxsus hisobvaraqlaridan byudjet mablag’lari hisobiga ish 
haqi va unga tenglashtirilgan to’lovlarni amalga oshirish, shuningdek byudjetdan mablag’ 
oluvchilarning ma’lum maqsadlar uchun byudjetdan tashqari mablag’lari hisobidan naqd pul 
mablag’lari to’lovi bo’yicha shu hisobvaraqlardan pul mablag’larining (o’tkazish va qayta 
tushirish) harakatini tasdiqlovchi xizmat ko’rsatuvchi banklarning tegishli belgilari qo’yilgan
Birlamchi hisob hujjatlar byudjetlarning g’a zna ijrosi bo’yicha operatsiyalar amalga oshirilgan paytda yoki ular amalga oshirilgandan so’ng tuziladi. Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha hisobot davriga doir operatsiyalarni amalga oshirilganligini tasdiqlovchi hujjatlar olinmagan bo’lsa, ular buxgalteriya hisobida tegishli birlamchi hujjatlarni rasmiylashtirish orqali aks ettiriladi. Bunda, o’tgan yilga doir byudjetning g’azna ijrosi amalga oshiriladigan moliya yiliga qo’shimcha davrda byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha amalga oshirilgan operatsiyalarning hisobi, belgilangan tartibda aks ettirilgan, qo’shimcha davr mobaynida tuzilgan birlamchi hisob hujjatlari asosida, o’tgan yilning byudjetlarning g’azna ijrosi buxgalteriya hisobida amalga oshiriladi. 2. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan buxgalteriya hujjatlari. Byudjetlarning g’azna ijrosi buxgalteriya hisobini amalga oshirish uchun g’aznachilik bo’linmalarining birlamchi hujjatlarga va hisobga olish registrlariga imzo qo’yish huquqiga ega xodimlari tomonidan imzolangan birlamchi hujjatlar rasmiylashtiriladi. Birlamchi hisob hujjatlarida ma’sul shaxslarning imzolari bo’lmasa, ular haqiqiy hisoblanmaydi. Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha operatsiyalarni buxgalteriya yozuvi uchun quyidagi belgilangan tartibda rasmiylashtirilganlar asos bo’lib xizmat qiladi: G’aznachilik bo’linmalarining g’azna hisobvaraqlaridan, ushbu hisobvaraqlardan pul mablag’larining (o’tkazish va qabul qilish) harakatini tasdiqlovchi xizmat ko’rsatuvchi banklarning tegishli belgilari qo’yilgan to’lov topshiriqnomalari va boshqa to’lov hujjatlari (elektron yoki qog’oz holatidagi) ilova qilingan bank ko’chirmalari; G’aznachilik bo’linmalari maxsus hisobvaraqlaridan byudjet mablag’lari hisobiga ish haqi va unga tenglashtirilgan to’lovlarni amalga oshirish, shuningdek byudjetdan mablag’ oluvchilarning ma’lum maqsadlar uchun byudjetdan tashqari mablag’lari hisobidan naqd pul mablag’lari to’lovi bo’yicha shu hisobvaraqlardan pul mablag’larining (o’tkazish va qayta tushirish) harakatini tasdiqlovchi xizmat ko’rsatuvchi banklarning tegishli belgilari qo’yilgan
 
 
to’lov topshiriqnomalari va boshqa to’lov hujjatlari (elektron yoki qog’oz ko’rinishida) ilova 
qilingan bank ko’chirmalari; 
Davlat byudjeti,  jamg’armalar  byudjeti,  bojxona  organlari  g’azna  depozit  schyoti, 
shuningdek,  byudjetdan  mablag’  oluvchilarning  byudjetdan  tashqari  boshqa mablag’lari 
hisobini yuritishda ishlatiladigan boshqa hujjatlar. 
Birlamchi hisob hujjatlarini tuzgan va imzolagan shaxslar, ushbu hujjatlarni o’z ichiga 
olgan ma’lumotlarning o’z vaqtida tuzilishi, to’g’riligi va haqqoniyligi, shuningdek, ularni 
buxgalteriya hisobotida aks ettirilishi uchun belgilangan muddatlarda etkazilishi uchun 
javobgardirlar. 
Birlamchi va boshqa hisob hujjatlariga, operatsiyalar qatnashchilari tomonidan 
tasdiqlanmagan o’zgartirish kiritishga yo’l qo’yilmaydi. Bank va kassa hujjatlarini 
o’zgartirish va bo’yashga yo’l qo’yilmaydi. 
Har bir ish kuni tugashi bilan respublika byudjeti ijrosi bo’yicha, mahalliy byudjet 
ijrosi bo’yicha, jamg’armalar byudjeti, byudjetdan mablag’ oluvchilarning byudjetdan 
tashqari boshqa mablag’lari, shuningdek bojxona organlari g’azna depozit schyoti 
mablag’lari operatsiyalari barcha birlamchi va hisob hujjatlari g’aznachilik 
bo’linmalari buxgalteriya hisobi хodimlari tomonidan ularning kelib tushishi bo’yicha 
taxlanadi va broshyuralanadi. 
Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha operatsiyalarning buxgalteriya hisobi registrlari 
ikkiyoqlama yozuv qoidalariga muvofiq tasdiqlangan blankalar (shakllar), jurnallar, 
kitoblarni o’zida ifodalaydi 
Byudjetlarning ijrosi bo’yicha operatsiyalarning buxgalteriya hisobi quyidagi 
hisobga olish registrlarida yuritiladi: 
a) "Bosh jurnal" daftari; 
b) byudjet mablag’lari kassa xarajatlari kitobi, jamg’arma mablag’lari 
taqsimlovchilari kassa xarajatlari kitobi, byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi 
mablag’lari tushumi va sarflanishi hisob kitobi, bojxona organlari g’azna depozit 
schyotiga mablag’lar tushumi va sarflanishi hisob kitobi, byudjetdan mablag’ 
oluvchilarning boshqa byudjetdan tashqari mablag’lari tushumi va sarflanishi hisob 
kitobi;
to’lov topshiriqnomalari va boshqa to’lov hujjatlari (elektron yoki qog’oz ko’rinishida) ilova qilingan bank ko’chirmalari; Davlat byudjeti, jamg’armalar byudjeti, bojxona organlari g’azna depozit schyoti, shuningdek, byudjetdan mablag’ oluvchilarning byudjetdan tashqari boshqa mablag’lari hisobini yuritishda ishlatiladigan boshqa hujjatlar. Birlamchi hisob hujjatlarini tuzgan va imzolagan shaxslar, ushbu hujjatlarni o’z ichiga olgan ma’lumotlarning o’z vaqtida tuzilishi, to’g’riligi va haqqoniyligi, shuningdek, ularni buxgalteriya hisobotida aks ettirilishi uchun belgilangan muddatlarda etkazilishi uchun javobgardirlar. Birlamchi va boshqa hisob hujjatlariga, operatsiyalar qatnashchilari tomonidan tasdiqlanmagan o’zgartirish kiritishga yo’l qo’yilmaydi. Bank va kassa hujjatlarini o’zgartirish va bo’yashga yo’l qo’yilmaydi. Har bir ish kuni tugashi bilan respublika byudjeti ijrosi bo’yicha, mahalliy byudjet ijrosi bo’yicha, jamg’armalar byudjeti, byudjetdan mablag’ oluvchilarning byudjetdan tashqari boshqa mablag’lari, shuningdek bojxona organlari g’azna depozit schyoti mablag’lari operatsiyalari barcha birlamchi va hisob hujjatlari g’aznachilik bo’linmalari buxgalteriya hisobi хodimlari tomonidan ularning kelib tushishi bo’yicha taxlanadi va broshyuralanadi. Byudjetlarning g’azna ijrosi bo’yicha operatsiyalarning buxgalteriya hisobi registrlari ikkiyoqlama yozuv qoidalariga muvofiq tasdiqlangan blankalar (shakllar), jurnallar, kitoblarni o’zida ifodalaydi Byudjetlarning ijrosi bo’yicha operatsiyalarning buxgalteriya hisobi quyidagi hisobga olish registrlarida yuritiladi: a) "Bosh jurnal" daftari; b) byudjet mablag’lari kassa xarajatlari kitobi, jamg’arma mablag’lari taqsimlovchilari kassa xarajatlari kitobi, byudjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi mablag’lari tushumi va sarflanishi hisob kitobi, bojxona organlari g’azna depozit schyotiga mablag’lar tushumi va sarflanishi hisob kitobi, byudjetdan mablag’ oluvchilarning boshqa byudjetdan tashqari mablag’lari tushumi va sarflanishi hisob kitobi;
 
 
v) byudjetlar bilan hisoblashuvlar kitobi, byudjetlar va jamg’armalar bilan  
hisoblashuvlar, shuningdek jamg’armalar bilan ssudalar bo’yicha hisoblashuvlar 
kitobi; 
g) boshqa byudjetlar bilan hisob-kitoblar kitobi; 
d) byudjet mablag’lari daromadlari va tushumlari hisobi kitobi, jamg’armalar 
mablag’lari daromadlari va tushumlari hisob kitobi. 
Bunda, byudjetlarning g’azna ijrosi buxgalteriya hisobi registrlari bo’yicha 
operatsiyalar elektron shaklda yuritiladi. Davlat byudjeti, jamg’armalar byudjeti, 
bojxona organlari g’azna depozit schyoti, shuningdek byudjetdan mablag’ oluvchilarning 
byudjetdan tashqari boshqa mablag’lari bo’yicha amalga oshirilgan kassa xarajatlari 
to’g’risidagi ma’lumot Davlat byudjetining g’azna ijrosi dasturiy majmuida kunlik asosida 
va hisobot oyi, choragi va yilining o’sib boruvchi yakuni bilan bank ko’chirmalaridan 
olingan va tegishli g’azna hisobvaraqlariga (operatsiya amalga oshirilgan kunning ertangi 
bank kunidan kechiktirmasdan) kelib tushgan va ko’chirilgan mablag’lar to’lov hujjatlari 
ma’lumotlari asosida aks ettiriladi. 
 
3. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida 
buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan hisobvaraqlar va buxgalteriya 
balansining tuzilishi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hisobga olinadigan 
ob’ektlarning iqtisodiy 
mazmuni bo’yicha 
Passiv 
schyotlar 
Aktiv 
schyotlar 
Hisobga olinadigan 
ob’ektlarning nomlanishi 
bo’yicha 
Davlat byudjeti, DMJ, 
 boshqa byudjetdan  
tashqari   
    jamg’armalar,  
boshqa mablag’lari  
Xarajatlar 
Pul mablag’lari 
Ob’ektlarni hisobda 
aks ettirish usuli 
bo’yicha 
Analitik 
schyotlar 
Sintetik 
schyotlar 
Buxgalteriya schyotlarining 
tasnifi
v) byudjetlar bilan hisoblashuvlar kitobi, byudjetlar va jamg’armalar bilan hisoblashuvlar, shuningdek jamg’armalar bilan ssudalar bo’yicha hisoblashuvlar kitobi; g) boshqa byudjetlar bilan hisob-kitoblar kitobi; d) byudjet mablag’lari daromadlari va tushumlari hisobi kitobi, jamg’armalar mablag’lari daromadlari va tushumlari hisob kitobi. Bunda, byudjetlarning g’azna ijrosi buxgalteriya hisobi registrlari bo’yicha operatsiyalar elektron shaklda yuritiladi. Davlat byudjeti, jamg’armalar byudjeti, bojxona organlari g’azna depozit schyoti, shuningdek byudjetdan mablag’ oluvchilarning byudjetdan tashqari boshqa mablag’lari bo’yicha amalga oshirilgan kassa xarajatlari to’g’risidagi ma’lumot Davlat byudjetining g’azna ijrosi dasturiy majmuida kunlik asosida va hisobot oyi, choragi va yilining o’sib boruvchi yakuni bilan bank ko’chirmalaridan olingan va tegishli g’azna hisobvaraqlariga (operatsiya amalga oshirilgan kunning ertangi bank kunidan kechiktirmasdan) kelib tushgan va ko’chirilgan mablag’lar to’lov hujjatlari ma’lumotlari asosida aks ettiriladi. 3. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida buxgalteriya hisobida qo’llaniladigan hisobvaraqlar va buxgalteriya balansining tuzilishi. Hisobga olinadigan ob’ektlarning iqtisodiy mazmuni bo’yicha Passiv schyotlar Aktiv schyotlar Hisobga olinadigan ob’ektlarning nomlanishi bo’yicha Davlat byudjeti, DMJ, boshqa byudjetdan tashqari jamg’armalar, boshqa mablag’lari Xarajatlar Pul mablag’lari Ob’ektlarni hisobda aks ettirish usuli bo’yicha Analitik schyotlar Sintetik schyotlar Buxgalteriya schyotlarining tasnifi
 
 
 
 
 
 
  
1 –Chizma. Moliya organlarida, G’aznachilik va uning hududiy 
bo’linmalarida qo’llaniladigan buxgalteriya schyotlari tasnifi. 
Moliya organlarida shuningdek G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida Davlat 
byudjeti, jamg’armalar byudjeti, bojxona organlari g’azna depozit schyoti shuningdek 
byudjetdan mablag’ oluvchilarning byudjetdan tashqari boshqa mablag’lari bo’yicha 
amalga oshirilgan kassa xarajatlari buxgalteriya hisobi schyotlar rejasida kassa metodi 
asosida yuritiladi. 
Moliya organlarining Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha buxgalteriya balansi 
quyidagi bo’limlardan iboratdir (2-jadval). 
2 - jadval    
Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha buxgalteriya balansi 
 
AKTIV 
 
PASSIV 
Bo’lim 
 
 
Bo’lim 
 
I 
Pul mablag’lari 
 
I 
Daromadlar 
II 
Xarajatlar 
 
II 
Olingan ssudalar 
III 
Berilgan ssudalar 
 
III 
Hisoblashuvlar 
IV 
Hisoblashuvlar 
 
IV 
Olingan mablag’lar 
V 
Berilgan mablag’lar 
 
V 
Natijalar 
 
BALANS 
 
 
BALANS 
 
4. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida 
buxgalteriya hisobi registrlari va ularga yozuvlar qilish tartibi 
Muomalalar "Bosh jurnal"ga, analitik (tahliliy) hisob daftarlariga memorial 
orderlar va ularga ilova qilingan hujjatlarga hujjatlar asosida yoziladi. Moliya organlari
1 –Chizma. Moliya organlarida, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida qo’llaniladigan buxgalteriya schyotlari tasnifi. Moliya organlarida shuningdek G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida Davlat byudjeti, jamg’armalar byudjeti, bojxona organlari g’azna depozit schyoti shuningdek byudjetdan mablag’ oluvchilarning byudjetdan tashqari boshqa mablag’lari bo’yicha amalga oshirilgan kassa xarajatlari buxgalteriya hisobi schyotlar rejasida kassa metodi asosida yuritiladi. Moliya organlarining Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha buxgalteriya balansi quyidagi bo’limlardan iboratdir (2-jadval). 2 - jadval Davlat byudjeti ijrosi bo’yicha buxgalteriya balansi AKTIV PASSIV Bo’lim Bo’lim I Pul mablag’lari I Daromadlar II Xarajatlar II Olingan ssudalar III Berilgan ssudalar III Hisoblashuvlar IV Hisoblashuvlar IV Olingan mablag’lar V Berilgan mablag’lar V Natijalar BALANS BALANS 4. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida buxgalteriya hisobi registrlari va ularga yozuvlar qilish tartibi Muomalalar "Bosh jurnal"ga, analitik (tahliliy) hisob daftarlariga memorial orderlar va ularga ilova qilingan hujjatlarga hujjatlar asosida yoziladi. Moliya organlari
 
 
shuningdek G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari buxgalteriya bo’limida 
byudjet ijrosiga oid dastlabki hujjatlar asosida yig’ma hujjatlar tuziladi va buxgalteriya 
yozuvlarida aks ettirilib memorial order va tegishli buxgalteriya kitoblari 
rasmiylashtiriladi, shuningdek memorial orderlardagi yozuvlar Bosh daftarga 
o’tkaziladi. 
Oyning ohirida buxgalteriya yozuvlarining to’g’riligi ustidan nazorat qilish 
uchun tahliliy hisob daftarida ko’rsatilgan debet va kredit bo’yicha aylanmalar 
yig’indilari va qoldiqlar “Bosh jurnal” daftarining sintetik hisobvaraqlaridagi 
aylanmalar yig’indilari va qoldiqlar bilan solishtiriladi.  
Buxgalteriya balansini tuzish uchun asos bo’lib, Bosh jurnal daftaridagi 
chiqarilgan qoldiq summalari olinadi. 
Joriy yil bo’yicha byudjet ijrosining buxgalteriya hisobi yozuvlarida topilgan 
xatolar quyidagi tartibda to’g’rilanadi:  
a) mazkur hisobot davrida buxgalteriya balansi taqdim qilingunga qadar 
aniqlangan, memorial order ma’lumotlarini o’zgartirishni talab qilinmaydigan xato 
noto’g’ri summalar va matnni ustidan, o’qib bo’ladigan darajada ingichka chiziq 
tortish, kerak bo’lgan paytda chizilganlar ustiga to’g’ri summalarni va yangi matnni 
yozish orqali to’g’rilanadi. Har bir tuzatish bosh buxgalterning imzosi bilan 
tasdiqlanadi; 
b) buxgalteriya balansini taqdim qilingunga qadar, memorial orderdagi hato 
natijasida topilgan hato yozuv, uning xarakteriga muvofiq qo’shimcha memorial order 
tuzish orqali yoki "Qizil storno" usuli bilan tuzatiladi. Balans taqdim qilingandan so’ng 
hisobot davri buxgalteriya hisobi yozuvlaridagi topilgan hatolar ham xuddi shu tarzda 
tuzatiladi. Xatolar "Qizil storno" usuli bilan tuzatilganda quyidagi buxgalteriya 
yozuvlari amalga oshiriladi: xato yozuv qilib qizil siyohda qaytadan yozilib, to’g’risi 
esa - qora (ko’k, siyoh rang) siyohda yoziladi. Jami summalarni hisoblashda qizil 
siyohda yozilgan summalar qora (ko’k, siyoh rang) siyohda yozilgan summalar 
yig’indisidan ayiriladi. Hatolarni tuzatish bo’yicha qo’shimcha buxgalteriya yozuvlari, 
shuningdek "Qizil storno" usuli bilan xato tuzatishlar, odatdagi rekvizitlar bilan bir
shuningdek G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari buxgalteriya bo’limida byudjet ijrosiga oid dastlabki hujjatlar asosida yig’ma hujjatlar tuziladi va buxgalteriya yozuvlarida aks ettirilib memorial order va tegishli buxgalteriya kitoblari rasmiylashtiriladi, shuningdek memorial orderlardagi yozuvlar Bosh daftarga o’tkaziladi. Oyning ohirida buxgalteriya yozuvlarining to’g’riligi ustidan nazorat qilish uchun tahliliy hisob daftarida ko’rsatilgan debet va kredit bo’yicha aylanmalar yig’indilari va qoldiqlar “Bosh jurnal” daftarining sintetik hisobvaraqlaridagi aylanmalar yig’indilari va qoldiqlar bilan solishtiriladi. Buxgalteriya balansini tuzish uchun asos bo’lib, Bosh jurnal daftaridagi chiqarilgan qoldiq summalari olinadi. Joriy yil bo’yicha byudjet ijrosining buxgalteriya hisobi yozuvlarida topilgan xatolar quyidagi tartibda to’g’rilanadi: a) mazkur hisobot davrida buxgalteriya balansi taqdim qilingunga qadar aniqlangan, memorial order ma’lumotlarini o’zgartirishni talab qilinmaydigan xato noto’g’ri summalar va matnni ustidan, o’qib bo’ladigan darajada ingichka chiziq tortish, kerak bo’lgan paytda chizilganlar ustiga to’g’ri summalarni va yangi matnni yozish orqali to’g’rilanadi. Har bir tuzatish bosh buxgalterning imzosi bilan tasdiqlanadi; b) buxgalteriya balansini taqdim qilingunga qadar, memorial orderdagi hato natijasida topilgan hato yozuv, uning xarakteriga muvofiq qo’shimcha memorial order tuzish orqali yoki "Qizil storno" usuli bilan tuzatiladi. Balans taqdim qilingandan so’ng hisobot davri buxgalteriya hisobi yozuvlaridagi topilgan hatolar ham xuddi shu tarzda tuzatiladi. Xatolar "Qizil storno" usuli bilan tuzatilganda quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi: xato yozuv qilib qizil siyohda qaytadan yozilib, to’g’risi esa - qora (ko’k, siyoh rang) siyohda yoziladi. Jami summalarni hisoblashda qizil siyohda yozilgan summalar qora (ko’k, siyoh rang) siyohda yozilgan summalar yig’indisidan ayiriladi. Hatolarni tuzatish bo’yicha qo’shimcha buxgalteriya yozuvlari, shuningdek "Qizil storno" usuli bilan xato tuzatishlar, odatdagi rekvizitlar bilan bir
 
 
qatorda memorial orderlar bilan rasmiylashtirilib, tuzatish kiritilgan memorial 
orderning tuzilgan sanasi va raqamiga asosan tuzilganligi ta’kidlab o’tiladi. 
Hisobot yili tugashi bilan va yakuniy balans tuzilishidan oldin buxgalteriya hisobi 
daftarlarida har bir sintetik va analitik (tahliliy) hisobvaraqlar bo’yicha aylanmalar 
yig’indisi hisoblanib, ushbu hisobvaraqlar bo’yicha qoldiqlar chiqariladi. 
Yangi hisobot yilida sintetik va analitik hisobvaraqlar bo’yicha buxgalteriya 
registrlarida yilning boshiga mavjud bo’lgan qoldiqlar yakuniy balans va o’tgan yilning 
hisob registrlaridagi yozuvlarga to’liq mos kelgan holda yoziladi. Buxgalteriya balansi 
Davlat byudjeti ijrosi jarayonida byudjet mablag’lari va ularni manbaalari  holatini aks 
ettirib beradi. 
5.  Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh 
hisobchisining majburiyatlari, huquqlari va javobgarligi. 
 
Bosh hisobchi boshchilik qiladigan moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy 
bo’linmalari buxgalteriyasi mustaqil tarkibiy bo’linma hisoblanadi. 
Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarining bosh 
buxgalterlari o’z ishlarida (faoliyatlarida) O’zbekiston Respublikasi Davlat byudjetini 
ijro etish qoidalarini tartibga soluvchi amaldagi me’yoriy-huquqiy hujjatlarga 
tayanadilar. 
 
Bosh hisobchi buxgalteriya hodimlari uchun xizmat vazifalarini har bir hodim 
uchun alohida belgilaydi. Buxgalteriyada hizmat vazifalari funktsional belgilarga qarab 
taqsimlanadi, ya’ni hodimlarning har bir guruhiga yoki alohida bir xodimga ishning 
hajmiga qarab, ma’lum bir soha biriktiriladi. 
 
Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh hisobchisi 
lavozimga tayinlanishida va undan ozod etilishida belgilangan tartibda moliya organi 
rahbarining buyrug’iga muvofiq tuzilgan komissiya tomonidan qabul qilish – topshirish 
kunida hisob, hisobot va arxiv hujjatlarining holatini ko’rsatgan holda buxgalteriya 
ishlarini qabul qilish–topshirish to’g’risidagi dalolatnoma tuziladi.
qatorda memorial orderlar bilan rasmiylashtirilib, tuzatish kiritilgan memorial orderning tuzilgan sanasi va raqamiga asosan tuzilganligi ta’kidlab o’tiladi. Hisobot yili tugashi bilan va yakuniy balans tuzilishidan oldin buxgalteriya hisobi daftarlarida har bir sintetik va analitik (tahliliy) hisobvaraqlar bo’yicha aylanmalar yig’indisi hisoblanib, ushbu hisobvaraqlar bo’yicha qoldiqlar chiqariladi. Yangi hisobot yilida sintetik va analitik hisobvaraqlar bo’yicha buxgalteriya registrlarida yilning boshiga mavjud bo’lgan qoldiqlar yakuniy balans va o’tgan yilning hisob registrlaridagi yozuvlarga to’liq mos kelgan holda yoziladi. Buxgalteriya balansi Davlat byudjeti ijrosi jarayonida byudjet mablag’lari va ularni manbaalari holatini aks ettirib beradi. 5. Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh hisobchisining majburiyatlari, huquqlari va javobgarligi. Bosh hisobchi boshchilik qiladigan moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari buxgalteriyasi mustaqil tarkibiy bo’linma hisoblanadi. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarining bosh buxgalterlari o’z ishlarida (faoliyatlarida) O’zbekiston Respublikasi Davlat byudjetini ijro etish qoidalarini tartibga soluvchi amaldagi me’yoriy-huquqiy hujjatlarga tayanadilar. Bosh hisobchi buxgalteriya hodimlari uchun xizmat vazifalarini har bir hodim uchun alohida belgilaydi. Buxgalteriyada hizmat vazifalari funktsional belgilarga qarab taqsimlanadi, ya’ni hodimlarning har bir guruhiga yoki alohida bir xodimga ishning hajmiga qarab, ma’lum bir soha biriktiriladi. Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh hisobchisi lavozimga tayinlanishida va undan ozod etilishida belgilangan tartibda moliya organi rahbarining buyrug’iga muvofiq tuzilgan komissiya tomonidan qabul qilish – topshirish kunida hisob, hisobot va arxiv hujjatlarining holatini ko’rsatgan holda buxgalteriya ishlarini qabul qilish–topshirish to’g’risidagi dalolatnoma tuziladi.
 
 
Hududiy moliya organlari, G’aznachilik bo’linmalarida ishlarni topshirish va qabul 
qilish yuqori moliya organi, G’aznachilikning bosh buxgalteri ishtirokida amalga 
oshiriladi.  
Quyida misol tariqasida buxgalteriya ishlarini qabul qilish–topshirish to’g’risidagi 
dalolatnomani namunaviy ko’rinishini keltiramiz: 
 
Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh buxgalterining 
asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 
- buxgalteriya hisobini byudjet hisobiga oid normativ-huquqiy hujjatlarga 
amal qilgan holda yuritish, shuningdek, hisob ishlarini zamonaviy texnik vositalar va 
axborot texnologiyalaridan foydalangan holda tashkil etish; 
- buxgalteriya hujjatlarini o’z vaqtida va to’g’ri rasmiylashtirilishini hamda 
amalga oshirilayotgan operatsiyalarning qonuniyligini oldindan nazorat qilish; 
Buxgalteriya hisobi va hisobotlarni tuzish masalalari yuzasidan ko’rsatmalar berish 
hamda ular ustidan nazoratni amalga oshirish; 
- byudjet mablag’larini, shuningdek, jamg’armalar mablag’lari, byudjetdan 
tashqari mablag’larni xarajatlar smetasida ko’zda tutilgan muayyan maqsadlarga to’g’ri 
sarflanishi, shuningdek, pul mablag’lari va moddiy qimmatliklarning butligi ustidan 
muntazam nazorat qilish; 
- byudjet ijrosi jarayonida vujudga keladigan byudjetlar o’rtasida o’zaro 
hisoblashuvlar, byudjet ssudalari bo’yicha hisob-kitoblarni o’z vaqtida amalga oshirish; 
- byudjet ijrosi jarayoniga oid moliyaviy hisobotlarni belgilangan muddatlarda 
tuzish va topshirish; 
- buxgalteriya hujjatlarini, hisob registrlarini, shuningdek, xarajatlar smetalarini 
(ilova hisob-kitoblari bilan birga) saqlanishini ta’minlash; 
-  qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa vazifalarni bajarilishini ta’minlash. 
 
Moliya organi bosh hisobchisi yuqoridagi vazifa va majburiyatlardan kelib 
chiqqan holda quyidagi huquqlarga ega:  
- buxgalteriya hisobi va nazorat ishlari to’g’ri tashkil etilishini ta’minlash 
yuzasidan tegishli chora-tadbirlar ko’rishni rahbardan talab qilish;
Hududiy moliya organlari, G’aznachilik bo’linmalarida ishlarni topshirish va qabul qilish yuqori moliya organi, G’aznachilikning bosh buxgalteri ishtirokida amalga oshiriladi. Quyida misol tariqasida buxgalteriya ishlarini qabul qilish–topshirish to’g’risidagi dalolatnomani namunaviy ko’rinishini keltiramiz: Moliya organi, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalari bosh buxgalterining asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: - buxgalteriya hisobini byudjet hisobiga oid normativ-huquqiy hujjatlarga amal qilgan holda yuritish, shuningdek, hisob ishlarini zamonaviy texnik vositalar va axborot texnologiyalaridan foydalangan holda tashkil etish; - buxgalteriya hujjatlarini o’z vaqtida va to’g’ri rasmiylashtirilishini hamda amalga oshirilayotgan operatsiyalarning qonuniyligini oldindan nazorat qilish; Buxgalteriya hisobi va hisobotlarni tuzish masalalari yuzasidan ko’rsatmalar berish hamda ular ustidan nazoratni amalga oshirish; - byudjet mablag’larini, shuningdek, jamg’armalar mablag’lari, byudjetdan tashqari mablag’larni xarajatlar smetasida ko’zda tutilgan muayyan maqsadlarga to’g’ri sarflanishi, shuningdek, pul mablag’lari va moddiy qimmatliklarning butligi ustidan muntazam nazorat qilish; - byudjet ijrosi jarayonida vujudga keladigan byudjetlar o’rtasida o’zaro hisoblashuvlar, byudjet ssudalari bo’yicha hisob-kitoblarni o’z vaqtida amalga oshirish; - byudjet ijrosi jarayoniga oid moliyaviy hisobotlarni belgilangan muddatlarda tuzish va topshirish; - buxgalteriya hujjatlarini, hisob registrlarini, shuningdek, xarajatlar smetalarini (ilova hisob-kitoblari bilan birga) saqlanishini ta’minlash; - qonunchilikda nazarda tutilgan boshqa vazifalarni bajarilishini ta’minlash. Moliya organi bosh hisobchisi yuqoridagi vazifa va majburiyatlardan kelib chiqqan holda quyidagi huquqlarga ega: - buxgalteriya hisobi va nazorat ishlari to’g’ri tashkil etilishini ta’minlash yuzasidan tegishli chora-tadbirlar ko’rishni rahbardan talab qilish;
 
 
- barcha bo’linmalaridan buxgalteriya hisobini yuritish uchun talab 
qilinadigan hujjatlar va ma’lumotlarni rasmiylashtirishni hamda buxgalteriyaga taqdim 
qilishni talab qilish; 
- qonunchilikda belgilangan boshqa huquqlarni amalga oshirish. 
 
Bosh hisobchi quyidagilar uchun javobgar hisoblanadi: 
- buxgalteriya hisobi noto’g’ri yuritilib, natijada tartibsiz holatga kelgani va 
byudjet ijrosiga oid moliyaviy hisobotlar buzilganda (noto’g’ri tuzilganda); 
- byudjet ijrosi jarayoni yuzasidan qonunchilikda belgilangan tartibga zid 
operatsiyalar bo’yicha hujjatlar rasmiylashtirilgan va ijroga qabul qilingan hollarda; 
- buxgalteriya hisobini tashkil etishga doir boshqa normativ-huquqiy hujjatlar 
talablari buzilganda. 
Bosh buxgalterga uning hisob va hisobot bo’yicha to’g’ridan-to’g’ri vazifalarini 
bajarish bilan bog’liq bo’lmagan (taalluqli bo’lmagan) topshiriqlarni berish mumkin 
emas (berilmaydi). Bosh buxgalterga pul mablag’lari va moddiy qiymatliklar uchun 
bevosita moddiy javobgarlik bilan bog’liq bo’lgan vazifalarni yuklash mumkin emas. 
Agarda buxgalteriya hisobi va hisobotini yuritishning belgilangan tartibiga yoki 
amaldagi qonunchilikka zid bo’lgan farmoyish olgan holatda, bu haqda bosh buxgalter 
yuqori moliya organining rahbariga ma’lum qilishi shart. 
Bosh buxgalterga yuklatilgan vazifalarni (majburiyatlarni) amalga oshirish uchun 
unga buxgalteriya hisobi va nazoratini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan barcha 
hujjatlar: byudjetning daromadlari va xarajatlarining choraklar bo’yicha taqsimlangan 
yillik yoyilmasi yoki undan ko’chirma, moliyalashtirish rejalari, buyruqlar, 
farmoyishlar, moliyalashtirish hajmlarining o’zgarganligi to’g’risidagi ma’lumotnoma-
bildirishnomalar va ma’lumotnoma-xabarnomalar, mahalliy byudjet va Jamg’arma 
byudjetining ijro etilishi bilan bog’liq bo’lgan boshqa materiallar va hujjatlar o’z vaqtida 
berib turilishi kerak.  
Bosh buxgalterning buxgalteriya hujjatlarini rasmiylashtirish tartibi bo’yicha 
beradigan farmoyishlari moliya organining barcha xodimlari uchun majburiy 
hisoblanadi.
- barcha bo’linmalaridan buxgalteriya hisobini yuritish uchun talab qilinadigan hujjatlar va ma’lumotlarni rasmiylashtirishni hamda buxgalteriyaga taqdim qilishni talab qilish; - qonunchilikda belgilangan boshqa huquqlarni amalga oshirish. Bosh hisobchi quyidagilar uchun javobgar hisoblanadi: - buxgalteriya hisobi noto’g’ri yuritilib, natijada tartibsiz holatga kelgani va byudjet ijrosiga oid moliyaviy hisobotlar buzilganda (noto’g’ri tuzilganda); - byudjet ijrosi jarayoni yuzasidan qonunchilikda belgilangan tartibga zid operatsiyalar bo’yicha hujjatlar rasmiylashtirilgan va ijroga qabul qilingan hollarda; - buxgalteriya hisobini tashkil etishga doir boshqa normativ-huquqiy hujjatlar talablari buzilganda. Bosh buxgalterga uning hisob va hisobot bo’yicha to’g’ridan-to’g’ri vazifalarini bajarish bilan bog’liq bo’lmagan (taalluqli bo’lmagan) topshiriqlarni berish mumkin emas (berilmaydi). Bosh buxgalterga pul mablag’lari va moddiy qiymatliklar uchun bevosita moddiy javobgarlik bilan bog’liq bo’lgan vazifalarni yuklash mumkin emas. Agarda buxgalteriya hisobi va hisobotini yuritishning belgilangan tartibiga yoki amaldagi qonunchilikka zid bo’lgan farmoyish olgan holatda, bu haqda bosh buxgalter yuqori moliya organining rahbariga ma’lum qilishi shart. Bosh buxgalterga yuklatilgan vazifalarni (majburiyatlarni) amalga oshirish uchun unga buxgalteriya hisobi va nazoratini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan barcha hujjatlar: byudjetning daromadlari va xarajatlarining choraklar bo’yicha taqsimlangan yillik yoyilmasi yoki undan ko’chirma, moliyalashtirish rejalari, buyruqlar, farmoyishlar, moliyalashtirish hajmlarining o’zgarganligi to’g’risidagi ma’lumotnoma- bildirishnomalar va ma’lumotnoma-xabarnomalar, mahalliy byudjet va Jamg’arma byudjetining ijro etilishi bilan bog’liq bo’lgan boshqa materiallar va hujjatlar o’z vaqtida berib turilishi kerak. Bosh buxgalterning buxgalteriya hujjatlarini rasmiylashtirish tartibi bo’yicha beradigan farmoyishlari moliya organining barcha xodimlari uchun majburiy hisoblanadi.
 
 
6. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida hamda  
davlat maqsadli jamg’armalari byudjetlarining ijrosi bo’yicha byudjet 
hisobining axborot tizimlari va ulardan foydalanish.  
      O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 27 iyundagi №PQ-1989 sonli 
“O'zbekiston 
Respublikasi 
Milliy 
axborot-kommunikatsiya 
tizimini 
yanada 
rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori ijrosini ta’minlash bo’yicha 
O'zbekiston Respublikasi Milliy axborot-kommunikatsiya tizimini majmuaviy 
rivojlantirish Respublika muvofiqlashtirish komissiyasining bayonnomasi asosida 
2013-2020 yillarga mo’ljallangan “Byudjet” axborot tizimi majmui loyihasini tuzish va 
integrasiyalashuvini amalga oshirish bo’yicha tegishli muddatlar belgilangan.  
Yuqorida zikr etilgan qarorni amalga oshirish doirasida hamda O'zbekiston Respublikasi 
Prezidentining 2007 yil 28 fevraldagi №PQ-594 sonli “Davlat byudjetining g'azna ijrosi 
tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi qarori va 2007 yil 1 
noyabrdagi PQ-721 sonli “Osiyo taraqqiyot banki ishtirokida “Davlat moliyasini 
boshqarishni isloh qilish” loyihasini amalga oshirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi 
qarorlariga asosan, Moliya vazirligida zamonaviy telekommunikatsiya va server 
uskunalari negizida axborot-kommunikatsiya infrastrukturasi tuzildi. Asosiy va zaxira 
ma'lumotlar markazlari (ma'lumotlar markazlari)  o’rnatildi va ishga tushirildi. Byudjet 
tashkilotlari va Moliya Vazirligi faoliyatini ta’minlovchi o’zaro integrasiyalashgan 
qator axborot tizimlari faoliyati yo’lga qo’yilgan: «Byudjet» ATM, shu jumladan 
byudjet tashkilotlari hisobchilari faoliyatini qamrab oluvchi «UzASBO» dasturiy 
majmuasi, davlat byudjetining g’azna ijrosini ta’minlash bo’yicha «G’aznachilik» 
dasturiy majmuasi va boshqalar shular jumlasidan. 
Hozirgi vaqtda «Byudjet» ATMda Moliya Vazirligining barcha bo’linmalari (qariyb 
4500 foydalanuvchi), shuningdek 186 000 dan ko’p shaxsiy hisob raqamlariga ega 
hamda 25 000 dan ziyod byudjet tashkilotlari ro’yxatdan o’tgan. 
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 14 fevraldagi №41 sonli 
“O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining Yagona integratsiyalashgan axborot 
tizimini yanada yangilash va rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori ijrosini 
ta’minlash bo’yicha, O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining “O’zbekiston
6. Moliya organlari, G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida hamda davlat maqsadli jamg’armalari byudjetlarining ijrosi bo’yicha byudjet hisobining axborot tizimlari va ulardan foydalanish. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2013 yil 27 iyundagi №PQ-1989 sonli “O'zbekiston Respublikasi Milliy axborot-kommunikatsiya tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori ijrosini ta’minlash bo’yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy axborot-kommunikatsiya tizimini majmuaviy rivojlantirish Respublika muvofiqlashtirish komissiyasining bayonnomasi asosida 2013-2020 yillarga mo’ljallangan “Byudjet” axborot tizimi majmui loyihasini tuzish va integrasiyalashuvini amalga oshirish bo’yicha tegishli muddatlar belgilangan. Yuqorida zikr etilgan qarorni amalga oshirish doirasida hamda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 28 fevraldagi №PQ-594 sonli “Davlat byudjetining g'azna ijrosi tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi qarori va 2007 yil 1 noyabrdagi PQ-721 sonli “Osiyo taraqqiyot banki ishtirokida “Davlat moliyasini boshqarishni isloh qilish” loyihasini amalga oshirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi qarorlariga asosan, Moliya vazirligida zamonaviy telekommunikatsiya va server uskunalari negizida axborot-kommunikatsiya infrastrukturasi tuzildi. Asosiy va zaxira ma'lumotlar markazlari (ma'lumotlar markazlari) o’rnatildi va ishga tushirildi. Byudjet tashkilotlari va Moliya Vazirligi faoliyatini ta’minlovchi o’zaro integrasiyalashgan qator axborot tizimlari faoliyati yo’lga qo’yilgan: «Byudjet» ATM, shu jumladan byudjet tashkilotlari hisobchilari faoliyatini qamrab oluvchi «UzASBO» dasturiy majmuasi, davlat byudjetining g’azna ijrosini ta’minlash bo’yicha «G’aznachilik» dasturiy majmuasi va boshqalar shular jumlasidan. Hozirgi vaqtda «Byudjet» ATMda Moliya Vazirligining barcha bo’linmalari (qariyb 4500 foydalanuvchi), shuningdek 186 000 dan ko’p shaxsiy hisob raqamlariga ega hamda 25 000 dan ziyod byudjet tashkilotlari ro’yxatdan o’tgan. O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 14 fevraldagi №41 sonli “O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining Yagona integratsiyalashgan axborot tizimini yanada yangilash va rivojlantirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori ijrosini ta’minlash bo’yicha, O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligining “O’zbekiston