QORAQALPOG‘ISTON TURISTIK MINTAQASI.

Yuklangan vaqt

2025-01-01

Yuklab olishlar soni

1

Sahifalar soni

3

Faytl hajmi

26,3 KB


QORAQALPOG‘ISTON TURISTIK MINTAQASI. Reja: 1. Qoraqalpog‘iston turistik mintaqasining mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi o‘rni. 2. Mintaqada turizmning rivojlanish tendensiyalari. 3. Mintaqaning turistik resurslari salohiyati. 4. Mintaqada turizm turlarini rivojlantirish imkoniyatlari. 1.Qoraqalpog‘iston turistik mintaqasining mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi o‘rni. Qoraqalpog‘iston turistik mintaqasi. Ustyurt - O’zbekistonning shimoliy- g’arbi – Qoraqalpog’istonda joylashgan plato (yer yuzasi kam parchalangan yassi tekislik). Uning maydoni juda katta (200 ming km2 ), yo’llari asfaltsiz, o’nqir- cho’nqir yo’llardan iborat bo’lgani uchun ham ekoturistik marshurutlar “djip ” rusumdagi mashinalar, samolyot yoki vertolyotlarda olib borilgani maqul. Ustyurtning sayyohlarni o’ziga jalb qiladigan ekoturistik obyektlariga : - “chink”- dunyoda eng katta va yagona 60-150 metrlik tik qoyali jarlar bilan o’ralgan plato, doimiy oqar suvlarga ega bo’lmagan, lekin yer osti suvlariga ega supasimon tekisligi; - davolash xususiyatiga ega bo’lgan juda katta (1000 km2) tuzli Borsakelmas sho’rxoki. Unda o’simlik dunyosi deyarli yo’q. Osh tuzi va balchiqli tuzning qatlami 16-27,5 m gacha boradi. Yangi ochilgan Qo’ng’irot soda zavodi aynan Borsakelmas tuzlari hisobiga qurilgan ; QORAQALPOG‘ISTON TURISTIK MINTAQASI. Reja: 1. Qoraqalpog‘iston turistik mintaqasining mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi o‘rni. 2. Mintaqada turizmning rivojlanish tendensiyalari. 3. Mintaqaning turistik resurslari salohiyati. 4. Mintaqada turizm turlarini rivojlantirish imkoniyatlari. 1.Qoraqalpog‘iston turistik mintaqasining mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy hayotidagi o‘rni. Qoraqalpog‘iston turistik mintaqasi. Ustyurt - O’zbekistonning shimoliy- g’arbi – Qoraqalpog’istonda joylashgan plato (yer yuzasi kam parchalangan yassi tekislik). Uning maydoni juda katta (200 ming km2 ), yo’llari asfaltsiz, o’nqir- cho’nqir yo’llardan iborat bo’lgani uchun ham ekoturistik marshurutlar “djip ” rusumdagi mashinalar, samolyot yoki vertolyotlarda olib borilgani maqul. Ustyurtning sayyohlarni o’ziga jalb qiladigan ekoturistik obyektlariga : - “chink”- dunyoda eng katta va yagona 60-150 metrlik tik qoyali jarlar bilan o’ralgan plato, doimiy oqar suvlarga ega bo’lmagan, lekin yer osti suvlariga ega supasimon tekisligi; - davolash xususiyatiga ega bo’lgan juda katta (1000 km2) tuzli Borsakelmas sho’rxoki. Unda o’simlik dunyosi deyarli yo’q. Osh tuzi va balchiqli tuzning qatlami 16-27,5 m gacha boradi. Yangi ochilgan Qo’ng’irot soda zavodi aynan Borsakelmas tuzlari hisobiga qurilgan ; - neolit davridan qolgan “ustyurt makoni”. Unda 60 yaqin qadimiy odamlar yashagan tabiiy obyektlar aniqlangan. Ularning ichida ham tarixiy ham ekoturistik ahamiyatga moyili “Tempa” makoni bo’lib, undan arxeolog S.P. Tolstov boshchiligidagi Xorazm ekspedisiyasi 1300 dan ortiq chaqmoqtosh qurollari topilgan. 2.Mintaqada turizmning rivojlanish tendensiyalari. Orol va Orolbo’yi rayoni ekologik inqirozli ekoturistik hudud bo’lgani uchun ham unda yuzaga kelgan ekologik inqiroz holati asosiy ekoturistik obyekt bo’lib hisoblanadi. Ekoturistik marshurutlar bir paytning o’zida ham Orolning qurilgan, ham uning ta’sirida turgan Orol atrofi hududlarini qamrab olishi zarur. Ekoturlar nafaqat trekking (piyoda) yoki tuya va otlarda, balki samolyot va vertalyotlar orqali ham amalga oshirish lozim. Zero u masofadan turib katta va tekis maydonni yuqoridan turib vizual kuzatish imkoniyatini beradi. Orol dengizining shimoliy g’arbiy qismida joylashgan va kundan kunga kattalashib borayotgan Borsakelmas oroli insonlarni atrof tabiiy muhitga salbiy ta’sirini aks ettiruvchi ekoturistik obyektdir. Unda Qozog’iston Respublikasi Borsakelmas qo’riqxonasi tashkil qilgan. Amudaryoning o’zaniga yaqin har ikkala sohillarida to’qayzorlar mavjud bo’lib, ular ekoturlar uchun juda qiziqarli noyob landshaft ko’rinishlardan bo’lib hisoblanadi. Quyi Amudaryoning o’ng sohilida to’qay langshaftidagi qushlar va hayvonlarni muhofaza qilish uchun Badayto’qay qo’riqxonasi tashkil etilgan. Unga ma’rifiy-ma’naviy maqsadda tashrif buyurishni uyushtirish mumkin. Ornitafaunani saqlash uchun Xorazm buyurtmaxonasi tashkil etilgan. Bulardan tashqari Qizilqumning g’arbiy qismida, Amudaryoning o’ng qirg’og’ida, kembriy va kembriygacha burmalangan tog’ jinslari ochilmalaridan iborat, balandligi 485 metrlik Sulton Uvays tog’lariga ekoturlar uyushtirish mumkin. Amudaryo rayonida O’zbekistonning ko’hna shaharlaridan biri Xorazm joylashgan. Xorazmdagi arxitektura yodgorliklari tarixiy turizm markazlaridan biri hisoblanadi. Ekoturlarni tarixiy turlar bilan kompleks olib borish tavsiya etiladi. 3.Mintaqaning turistik resurslari salohiyati Norinjonbobo maqbarasi. XIV asrga mansub me’moriy majmua. Norinjonboboning tug`ilgan yili ma’lum emas. O`zi XIII- XIV asrlar orasida yashab - neolit davridan qolgan “ustyurt makoni”. Unda 60 yaqin qadimiy odamlar yashagan tabiiy obyektlar aniqlangan. Ularning ichida ham tarixiy ham ekoturistik ahamiyatga moyili “Tempa” makoni bo’lib, undan arxeolog S.P. Tolstov boshchiligidagi Xorazm ekspedisiyasi 1300 dan ortiq chaqmoqtosh qurollari topilgan. 2.Mintaqada turizmning rivojlanish tendensiyalari. Orol va Orolbo’yi rayoni ekologik inqirozli ekoturistik hudud bo’lgani uchun ham unda yuzaga kelgan ekologik inqiroz holati asosiy ekoturistik obyekt bo’lib hisoblanadi. Ekoturistik marshurutlar bir paytning o’zida ham Orolning qurilgan, ham uning ta’sirida turgan Orol atrofi hududlarini qamrab olishi zarur. Ekoturlar nafaqat trekking (piyoda) yoki tuya va otlarda, balki samolyot va vertalyotlar orqali ham amalga oshirish lozim. Zero u masofadan turib katta va tekis maydonni yuqoridan turib vizual kuzatish imkoniyatini beradi. Orol dengizining shimoliy g’arbiy qismida joylashgan va kundan kunga kattalashib borayotgan Borsakelmas oroli insonlarni atrof tabiiy muhitga salbiy ta’sirini aks ettiruvchi ekoturistik obyektdir. Unda Qozog’iston Respublikasi Borsakelmas qo’riqxonasi tashkil qilgan. Amudaryoning o’zaniga yaqin har ikkala sohillarida to’qayzorlar mavjud bo’lib, ular ekoturlar uchun juda qiziqarli noyob landshaft ko’rinishlardan bo’lib hisoblanadi. Quyi Amudaryoning o’ng sohilida to’qay langshaftidagi qushlar va hayvonlarni muhofaza qilish uchun Badayto’qay qo’riqxonasi tashkil etilgan. Unga ma’rifiy-ma’naviy maqsadda tashrif buyurishni uyushtirish mumkin. Ornitafaunani saqlash uchun Xorazm buyurtmaxonasi tashkil etilgan. Bulardan tashqari Qizilqumning g’arbiy qismida, Amudaryoning o’ng qirg’og’ida, kembriy va kembriygacha burmalangan tog’ jinslari ochilmalaridan iborat, balandligi 485 metrlik Sulton Uvays tog’lariga ekoturlar uyushtirish mumkin. Amudaryo rayonida O’zbekistonning ko’hna shaharlaridan biri Xorazm joylashgan. Xorazmdagi arxitektura yodgorliklari tarixiy turizm markazlaridan biri hisoblanadi. Ekoturlarni tarixiy turlar bilan kompleks olib borish tavsiya etiladi. 3.Mintaqaning turistik resurslari salohiyati Norinjonbobo maqbarasi. XIV asrga mansub me’moriy majmua. Norinjonboboning tug`ilgan yili ma’lum emas. O`zi XIII- XIV asrlar orasida yashab o`tgan. Hijriy 712 (mil. 1312) yili vafot etgan. SHaxsi haqida aniq ma’lumotlar saqlanmagan. Qabri ustiga o`rnatilgan toshga "Bu oqil, obid, Alloh yo`lida doimiy ro`zador, Alloh karomatini yerda paydo etuvchi mashhur Muhammad ibn Muso ibn Dovud Abu Abdulloh an-Norinjoniyning qabridur. Allohning unga va uning do`stlariga rahmati bo`lsin" deb yozilgan. Bu bitiklar Norinjonboboning sohibi karomat, aziz avliyolardan ekaniga shohidlik beradi. Sulton Uvays bobo maqbarasi. XVII - XIX asrlar. Sulton Uvays asl ismi Suhayl ibn Omir ibn Rumon ibn Nohiya ibn Qaran ibn Murod. U YAman mamlakatining Qaran qishlog`i Murodiy qabilasida milodning 625 yili tug`lgan. 657 yili (hijriy 37 yili 17 shavvol kuni) Hazrati Ali va Muoviya askarlari o`rtasida yuz bergan Siffin jangida 32 yoshida shahid bo`lgan. Payg`ambar (a.s.) bu bo`lg`usi avliyo zot haqida xabar berganlar. Sulton Uvays Bobo maqbarasida u kishining jasadlari yo`q. O`sha davr odatiga ko`ra, avliyoning izdosh-muxlislari XVII asrda ramziy qabr yasab, bir ziyoratgoh bunyod etishgan. So`ngra keyingi asrda Xiva xonining o`g`li Olloqulixon Peterburg safaridan qaytib kelayotganida o`sha joyda tunaydi. Avliyolar Sultoni Uvays Qaraniy uning tushiga kirib, yaqinda xon bo`lishi haqida bashorat qiladi. SHu bashorat ro`yobga chiqqach, uning suyunchisiga Olloqulixon shayxga katta masjid va alohida o`nta chillaxona qurdiradi. o`tgan. Hijriy 712 (mil. 1312) yili vafot etgan. SHaxsi haqida aniq ma’lumotlar saqlanmagan. Qabri ustiga o`rnatilgan toshga "Bu oqil, obid, Alloh yo`lida doimiy ro`zador, Alloh karomatini yerda paydo etuvchi mashhur Muhammad ibn Muso ibn Dovud Abu Abdulloh an-Norinjoniyning qabridur. Allohning unga va uning do`stlariga rahmati bo`lsin" deb yozilgan. Bu bitiklar Norinjonboboning sohibi karomat, aziz avliyolardan ekaniga shohidlik beradi. Sulton Uvays bobo maqbarasi. XVII - XIX asrlar. Sulton Uvays asl ismi Suhayl ibn Omir ibn Rumon ibn Nohiya ibn Qaran ibn Murod. U YAman mamlakatining Qaran qishlog`i Murodiy qabilasida milodning 625 yili tug`lgan. 657 yili (hijriy 37 yili 17 shavvol kuni) Hazrati Ali va Muoviya askarlari o`rtasida yuz bergan Siffin jangida 32 yoshida shahid bo`lgan. Payg`ambar (a.s.) bu bo`lg`usi avliyo zot haqida xabar berganlar. Sulton Uvays Bobo maqbarasida u kishining jasadlari yo`q. O`sha davr odatiga ko`ra, avliyoning izdosh-muxlislari XVII asrda ramziy qabr yasab, bir ziyoratgoh bunyod etishgan. So`ngra keyingi asrda Xiva xonining o`g`li Olloqulixon Peterburg safaridan qaytib kelayotganida o`sha joyda tunaydi. Avliyolar Sultoni Uvays Qaraniy uning tushiga kirib, yaqinda xon bo`lishi haqida bashorat qiladi. SHu bashorat ro`yobga chiqqach, uning suyunchisiga Olloqulixon shayxga katta masjid va alohida o`nta chillaxona qurdiradi.