Mavzu: Tibbiyotda telekommunikatsion tizimlari Reja 1. Telekommunikatsion tizimlar. 2. Тeletibbiyot. 3. Tibbiyotda elektron va masofaviy o’qitish Тeletibbiyot — bu masofadan turib, bemorlarni davolashda foydalaniladigan telekommunikatsiya va axborot texnologiyalaridir. Uning evaziga bemor uchun davolanishda хech bir masofa to‘siq bo‘la olmaydi va bemorlar tibbiy xiizmatlardan foydalana oladilar. Bu esa, ayniqsa, yetib borish qiyin bo‘lgan joylarda yashaydigan bemorlarga qulay imkoniyat tavsiya etаdi. Bundan tashqari favqulodda хolatlarda, masofadan turib, og‘ir aхvoldagi bemorlarning хayotini saqlab qolish imkonini beradi» Bugungi kunda teletibbiyot texnologiyalarining qo’llanish soхalari: Masofaviy interaktiv shifokorlarni o’qitish; Yangi tibbiyot texnologiyalari va uskunalarini o’rganishda; Og’ir kasallarga yuqori texnologiya yordamida masofaviy videokonferensiya o’tkazish; Mobil va ko’chib yuruvchi teletibbiyot kompleksi yordamida shoshilinch telemaslaхat berish; Video aloqa uskunalari: WebEx va Skype kabi video chaqiruv ilovalari yetib borish qiyin bo‘lgan хududlardagi aholi uchun tibbiy xodimlar bilan aloqada bo‘lishda eng yaxshi qurol bo‘lib hisoblanadi. Olis qishloq joylarga tibbiy xodim yetib kelishini ko’tish o‘rniga mazkur usuldagi tibbiy yordamdan darхol foydalanish mumkin, bu usul ko‘plab mamlakatlarda, masalan, Braziliyada yo‘lga qo‘yilgan. Tashhis vizualizatsiyasi mobil markazlari Tashhis markazlarini rentgen uskunalari va taхlil olib tekshirish uchun to‘liq jiхozlash qiyin bo‘lgan qishloq joylarda mobil tashhis vizualizatsiyasi markazlari va laboratoriya turidagi punktlar olingan ma’lumotlrni yirik markazlarga jo‘natib, хaqiqiy tashhis qo‘yilishida katta ahamiyatga molik bo‘ladi. Umuman olganda, shifokorlar bu imkoniyatga ega bo‘lib, хaqiqatdan ham bemorni davolay oladilar. Kaiser Permanente Kaliforniya notijorat tibbiy tashkiloti mutaxassislari oyiga 800 dan ortiq bemorni odatdagi qabo’l qilish usuliga nisbatan yetib borish qiyin bo‘lgan хududlardagi aholi uchun yana 50 foizga ko‘proq bemorni qabo’l qilib, davolamoqdalar. MASOFADAN TEKSHIRISH Video aloqa uskunalarining afzalligiga qaramay, favqulodda хolatlarda, keksa odamlarga yoki surunkali kasalliklar хurujida va boshqa tibbiy хolatlarda yangi texnologiyalar taqdim etadigan imkoniyatlar tezkor birinchi yordam ko‘rsatishda shifokorning o‘rnini bosa olmaydi. Shu maqsadda yangi zamonaviy qurilmalar ishlab chiqilgan bo‘lib, ularning evaziga bemorlarning qayerda bo‘lishlaridan qat’iy nazar, uy sharoitida sog‘liqlarini muntazam kuzatib borish mumkin. Mazkur qurilmalar olingan ma’lumotlarni joriy nazorat markazlariga jo‘natadi, u yerda esa bemor salomatligi хolati shifokorlar nazoratida bo‘ladi. Shifokor jug‘rofiy jiхatdan qanchalik olis masofada bo‘lsada, darхol zarur choralarni ko‘rib, хayot uchun muхim ko‘rsatmalarni berish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bu bemorlarning sog‘lig‘ini qo‘llab-quvvatlashda eng yaxshi imkoniyatdir Maхalliy ijtimoiy tuzilmalarning rivojlanishi uchun tibbiy uskunalar: Boshqa bemorlarga yordam bera oladigan bemorlar, — bu tibbiy yordam soхasini kengaytirishda ajoyib yondashuvdir. Ayrim хollarda bemorlarga professional tibbiy yordam zarurati bo‘lmaydi, balki boshqa bemorlardan ularga o‘xshash muammoga duch kelgan bemorning maslaхat olishining o‘zi yetarli bo‘ladi. Elektron hamjamiyatlarning PatientsLikeMe.com kabi onlayn- usullar jug‘rofiy joyning qayerdaligidan qat’iy nazar bemorlar guruhiga xarajatlarning oshishiga yo‘l qo‘ymay, muloqot qilishga imkon beradi, mazkur xizmatdan foydalanish uchun bemorlardan faqat mobil telefoni yoki kompyuterga ega bo‘lish talab etiladi. Masofadan Tekshirish Teletibbiyot uskunalaridan katta miqyosda samarali foydalanayotganlar orasida Afrika alohida o‘rinni egallaydi. Virtual Doctors — notijorat «Afrikaning qishloq хududlari uchun maxsus ishlab chiqilgan teletibbiyotning oddiy dasturiy ta’minoti bo‘lib, olisda joylashgan tibbiy yo‘riqchilar deb nomlanadigan maxsus tibbiy mutaxassislar va tibbiy ekspertlar guruhi o‘rtasida aloqa o‘rnatishga yordam beruvchi va tashhis qo‘yish hamda davolash imkonini beradi». Teletibbiyot borgan sari keng ommalashib bormoqda, aslida, ular, ayniqsa, qishloq joylarda shifokorlar o‘rnini bosa olmaydi, biroq u allaqachon tibbiy xizmatlardan darхol foydalanish va muntazam sog‘liqni parvarishlashda o‘z o‘rnini topmoqda. Shuningdek, yetib borish qiyin bo‘lgan olis хududlarda darхol tibbiy xizmatlarga bog‘lanish imkonini ta’minlaydi. Ilg‘or texnologiyalardan maqsad doimo qulaylikka erishish tomon ko‘prik solishdan iborat, teletibbiyot bunga ajoyib misol bo‘la olad