Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрни ва нуфузини ортиб бориши

Yuklangan vaqt

2024-10-22

Yuklab olishlar soni

2

Sahifalar soni

12

Faytl hajmi

23,0 KB


Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрни ва нуфузини ортиб бориши Режа: 1. Ижтимоий-иқтисодий соҳа индекслари ҳақида қисқача маълумот. 2.“Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар билан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий этиш” борасидаги давлат сиёсати. 3.Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва индекслар бўйича самарадорликнинг энг муҳим кўрсаткичларни оширишда Ўзбекистон Республикасини 2030 йилга қадар ижтимоий-иқтисодий комплекс ривожлантириш концепциясининг ўрни. . 1. Ижтимоий-иқтисодий соҳа индекслари ҳақида қисқача маълумот. Аҳоли турмуш даражасини ошириш, давлат органларининг халқ манфаатлари учун хизмат қилишида давлат сиёсатидаги устуворлигини таъминлаш ҳамда мамлакатга кириб келаётган инвестициялар оқимини жадаллаштириш ва инвестор мулкини давлат томонидан ҳимоя қилиш каби мамлакатда турли соҳаларда амалга оширилаётган туб ўзгаришларни дунё ҳамжамиятига намоён этиш мақсадида турли соҳалар бўйича халқаро ташкилотлар томонидан тузиладиган халқаро рейтинг ва индекслар муҳим аҳамият касб этади. Кўрсаткичлари бўйича юқори баҳоланган ҳар қандай Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрни ва нуфузини ортиб бориши Режа: 1. Ижтимоий-иқтисодий соҳа индекслари ҳақида қисқача маълумот. 2.“Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар билан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий этиш” борасидаги давлат сиёсати. 3.Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва индекслар бўйича самарадорликнинг энг муҳим кўрсаткичларни оширишда Ўзбекистон Республикасини 2030 йилга қадар ижтимоий-иқтисодий комплекс ривожлантириш концепциясининг ўрни. . 1. Ижтимоий-иқтисодий соҳа индекслари ҳақида қисқача маълумот. Аҳоли турмуш даражасини ошириш, давлат органларининг халқ манфаатлари учун хизмат қилишида давлат сиёсатидаги устуворлигини таъминлаш ҳамда мамлакатга кириб келаётган инвестициялар оқимини жадаллаштириш ва инвестор мулкини давлат томонидан ҳимоя қилиш каби мамлакатда турли соҳаларда амалга оширилаётган туб ўзгаришларни дунё ҳамжамиятига намоён этиш мақсадида турли соҳалар бўйича халқаро ташкилотлар томонидан тузиладиган халқаро рейтинг ва индекслар муҳим аҳамият касб этади. Кўрсаткичлари бўйича юқори баҳоланган ҳар қандай халқаро рейтинглар самараси сифатида ишбилармонлардан тортиб дунё аҳолиси барча қатламининг эътибори шу мамлакатга қаратилади: инвестицион муҳит, туризм, хизмат кўрсатиш соҳаси ривожланади, бунинг натижасида аҳолининг турмуш даражаси ва фаровонлиги яхшиланади. Халқаро рейтинг ва индексларни фаолият йўналишига қараб ижтимоийиқтисодий ва сиёсий- ҳуқуқий соҳаларга ажратиш мумкин. Бунда иқтисодиёт, ишбилармонлик, бюджет, саноат, инвестиция ва барқарор ривожланиш мақсадларини ижтимоий-иқтисодий соҳага, ҳуқуқ, коррупция, демократия ҳамда бошқарув сифатини сиёсий-ҳуқуқий соҳаларга киритиш мақсадга мувофиқдир. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 17 январдаги ПФ-5635- сонли Фармонига асосан Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги (кейинги ўринларда Вазирлик) қуйидаги ҳалқаро рейтинг ва индексларга Ўзбекистон Республикасининг халқаро нуфузини яхшилаш учун масъул этиб белгиланган. Индексни тузувчи халқаро ташкилотлар тегишли даврлар бўйича давлат органлари томонидан эълон қилинган очиқ маълумотлар ҳамда турли халқаро ташкилотларнинг (World Economic Forum, World Bank, International Monetary Fund, UN, Transparency International ва бошқалар) рейтинг ҳисоботлари натижаларига асосланиб, индикаторлар натижаларини ҳисоблайди ҳамда ўзининг расмий веб сайтларида эълон қилиб боради. 2020 йилги рейтинг натижаларига кўра Бизнес юритиш ва Иқтисодий эркинлик индексида Янги Зеландия, Гонг Конг ҳамда Сингапурни юқори 3 талик давлатлар қаторида кўриш мумкин. Индикаторлар бўйича рейтинги юқори давлатлар таҳлил қилинганда, Янги Зеландия Бизнес юритиш индексининг корхоналарни рўйхатдан ўтказиш (100.0) ва кредит олиш индикаторида (100.0), Сингапур контрактлар ижросини таъминлашда (84.5) ҳамда Гонг Конг қурилиш учун рухсатнома олишда (93.5) дунёда етакчилик қилади. Умр кўриш давомийлиги 85.3 йил, кутилаётган таълим йиллари 18.1 йил, ўртача таълим йиллари 12.6 йил ҳамда аҳоли жон бошига ялпи миллий даромад 68 059.0 АҚШ доллари бўлган Инсон камолоти индексида Норвегия халқаро рейтинглар самараси сифатида ишбилармонлардан тортиб дунё аҳолиси барча қатламининг эътибори шу мамлакатга қаратилади: инвестицион муҳит, туризм, хизмат кўрсатиш соҳаси ривожланади, бунинг натижасида аҳолининг турмуш даражаси ва фаровонлиги яхшиланади. Халқаро рейтинг ва индексларни фаолият йўналишига қараб ижтимоийиқтисодий ва сиёсий- ҳуқуқий соҳаларга ажратиш мумкин. Бунда иқтисодиёт, ишбилармонлик, бюджет, саноат, инвестиция ва барқарор ривожланиш мақсадларини ижтимоий-иқтисодий соҳага, ҳуқуқ, коррупция, демократия ҳамда бошқарув сифатини сиёсий-ҳуқуқий соҳаларга киритиш мақсадга мувофиқдир. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 17 январдаги ПФ-5635- сонли Фармонига асосан Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги (кейинги ўринларда Вазирлик) қуйидаги ҳалқаро рейтинг ва индексларга Ўзбекистон Республикасининг халқаро нуфузини яхшилаш учун масъул этиб белгиланган. Индексни тузувчи халқаро ташкилотлар тегишли даврлар бўйича давлат органлари томонидан эълон қилинган очиқ маълумотлар ҳамда турли халқаро ташкилотларнинг (World Economic Forum, World Bank, International Monetary Fund, UN, Transparency International ва бошқалар) рейтинг ҳисоботлари натижаларига асосланиб, индикаторлар натижаларини ҳисоблайди ҳамда ўзининг расмий веб сайтларида эълон қилиб боради. 2020 йилги рейтинг натижаларига кўра Бизнес юритиш ва Иқтисодий эркинлик индексида Янги Зеландия, Гонг Конг ҳамда Сингапурни юқори 3 талик давлатлар қаторида кўриш мумкин. Индикаторлар бўйича рейтинги юқори давлатлар таҳлил қилинганда, Янги Зеландия Бизнес юритиш индексининг корхоналарни рўйхатдан ўтказиш (100.0) ва кредит олиш индикаторида (100.0), Сингапур контрактлар ижросини таъминлашда (84.5) ҳамда Гонг Конг қурилиш учун рухсатнома олишда (93.5) дунёда етакчилик қилади. Умр кўриш давомийлиги 85.3 йил, кутилаётган таълим йиллари 18.1 йил, ўртача таълим йиллари 12.6 йил ҳамда аҳоли жон бошига ялпи миллий даромад 68 059.0 АҚШ доллари бўлган Инсон камолоти индексида Норвегия давлати 2001 йилдан бери (2007, 2008 йиллар бундан мустасно) ушбу рейтингни бошқариб келмоқда. Сўнгги рейтинг натижаларига кўра, Ўзбекистон халқаро рейтинглар таснифига кўра, Бизнес юритиш индексида топ 20-талик ислоҳотчимамлакатлар, Иқтисодий эркинлик индексида давлатда иқтисодиёт асосан эркин бўлмаган давлатлар, Инсон камолоти индекси бўйича инсон тараққиёти даражаси юқори бўлган давлатлар қаторидан ўрин олди. Ўзбекистон Республикаси халқаро рейтингларда ўрнини қуйидаги икки йўналиш бўйича изоҳлаш мумкин: - индикаторлар кўрсаткичининг ўзгариши: Бизнес юритиш индекси таркибидаги 10 та йўналишнинг 9 тасида (тўловга қобилиятсизликни ҳал қилишдан ташқари), Иқтисодий эркинлик индекси таркибидаги (суд фаолияти самарадорлиги кўрсаткичидан ташқари) барча индикаторларда ҳамда Инсон камолоти индекси бўйича умр кўриш давомийлиги индикаторида 2020 йилда 2019 йилга нисбатан ўсишга эришган; - индикаторлар ўрнининг пастлиги: турлари бўйича энг сўнгги рейтинг натижаларига кўра, Бизнес юритиш индекси таркибидаги 3 йўналиш (қурилиш учун рухсатномалар олишда 132-ўрин, халқаро савдода 152-ўрин ва тўловга қобилиятсизликни ҳал қилишда 100-ўрин), Иқтисодий эркинлик индекси таркибидаги 6 йўналиш (суд фаолияти самарадорлигида 123-ўрин, давлат яхлитлигида 142-ўрин, монетар эркинликда 175-ўрин, савдо эркинлигида 129- ўрин, инвестициялар эркинлигида 169-ўрин ва молиявий эркинликда 162- ўрин) ҳамда Инсон камолоти индекси бўйича 3 йўналиш (умр кўриш давомийлигида 117-ўрин, кутилаётган таълим йилларида 128-ўрин ва аҳоли жон бошига ЯМДда 126-ўрин) индикатори жуда паст кўрсаткич сифатида баҳоланган. Охирги тўрт йил давомида барча соҳаларда бўлгани каби мамлакатимизнинг инвестициявий жозибадорлиги ва халқаро майдондаги имиджини мустаҳкамлаш борасида кўплаб шу жумладан, халқаро рейтинг ва индексларда ҳам салмоқли ютуқларга эришилди. Бу ютуқларни Ўзбекистон Республикасининг 2011-2020 йиллардаги халқаро рейтинг ва индекслардаги динамикаси орқали кўришимиз мумкин. Юқорида келтирилган графикдан давлати 2001 йилдан бери (2007, 2008 йиллар бундан мустасно) ушбу рейтингни бошқариб келмоқда. Сўнгги рейтинг натижаларига кўра, Ўзбекистон халқаро рейтинглар таснифига кўра, Бизнес юритиш индексида топ 20-талик ислоҳотчимамлакатлар, Иқтисодий эркинлик индексида давлатда иқтисодиёт асосан эркин бўлмаган давлатлар, Инсон камолоти индекси бўйича инсон тараққиёти даражаси юқори бўлган давлатлар қаторидан ўрин олди. Ўзбекистон Республикаси халқаро рейтингларда ўрнини қуйидаги икки йўналиш бўйича изоҳлаш мумкин: - индикаторлар кўрсаткичининг ўзгариши: Бизнес юритиш индекси таркибидаги 10 та йўналишнинг 9 тасида (тўловга қобилиятсизликни ҳал қилишдан ташқари), Иқтисодий эркинлик индекси таркибидаги (суд фаолияти самарадорлиги кўрсаткичидан ташқари) барча индикаторларда ҳамда Инсон камолоти индекси бўйича умр кўриш давомийлиги индикаторида 2020 йилда 2019 йилга нисбатан ўсишга эришган; - индикаторлар ўрнининг пастлиги: турлари бўйича энг сўнгги рейтинг натижаларига кўра, Бизнес юритиш индекси таркибидаги 3 йўналиш (қурилиш учун рухсатномалар олишда 132-ўрин, халқаро савдода 152-ўрин ва тўловга қобилиятсизликни ҳал қилишда 100-ўрин), Иқтисодий эркинлик индекси таркибидаги 6 йўналиш (суд фаолияти самарадорлигида 123-ўрин, давлат яхлитлигида 142-ўрин, монетар эркинликда 175-ўрин, савдо эркинлигида 129- ўрин, инвестициялар эркинлигида 169-ўрин ва молиявий эркинликда 162- ўрин) ҳамда Инсон камолоти индекси бўйича 3 йўналиш (умр кўриш давомийлигида 117-ўрин, кутилаётган таълим йилларида 128-ўрин ва аҳоли жон бошига ЯМДда 126-ўрин) индикатори жуда паст кўрсаткич сифатида баҳоланган. Охирги тўрт йил давомида барча соҳаларда бўлгани каби мамлакатимизнинг инвестициявий жозибадорлиги ва халқаро майдондаги имиджини мустаҳкамлаш борасида кўплаб шу жумладан, халқаро рейтинг ва индексларда ҳам салмоқли ютуқларга эришилди. Бу ютуқларни Ўзбекистон Республикасининг 2011-2020 йиллардаги халқаро рейтинг ва индекслардаги динамикаси орқали кўришимиз мумкин. Юқорида келтирилган графикдан мамлакатимизнинг Бизнес юритиш индекси бўйича 2020 йил 2011 йилга нисбатан 81 та поғонага, Иқтисодий эркинлик индекси бўйича 49 та поғонага ҳамда Инсон камолоти индекси бўйича эса 7 та поғона (2020 йилги рейтинг натижалари 2020 йил декабр ойида эълон қилинишини ҳисобга олиб, 2019 йил якунларига нисбатан олинди)га юқорилаб, бу борада бир қанча ютуқларга эришаётганини кўриш мумкин. Мамлакатнинг инвестициявий жозибадорлиги ва халқаро майдондаги имиджини мустаҳкамлаш мақсадида қабул қилинган ПФ-6003-сонли Фармоннинг 3-иловасида 2030 йилгача Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва индекслар бўйича самарадорликнинг энг муҳим кўрсаткичлари (KPI) белгилаб берилган. Ҳозирги кунда мамлакатимизнинг халқаро ҳамжамиятдаги нуфузини ошириш ва берилган топшириқларни ижросини таъминлаш мақсадида Вазирлик томонидан ҳар бир индекс бўйича тегишли вазирлик, идора ҳамда илмий тадқиқот институтлари билан идоралараро ишчи гуруҳ таркиби тузилмоқда ҳамда 2020 йил иккинчи ярми учун амалга оширилиши зарур бўлган чоратадбирлар режаси ишлаб чиқилиб, Республика Кенгашига тасдиқлаш учун киритилмоқда. 2.“Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар билан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий этиш” борасидаги давлат сиёсати. Бугун Ўзбекистон минтақада барча соҳаларда жадал суръатларда ривожланаётган мамлакат – бу халқаро экспертлар томонидан билдирилаётган эътироф. Ривожланиш, тараққиёт эса ўз-ўздан бўлмайди. Иқтисодиёт ва ижтимоий ҳаётда кузатилаётган ҳозирги ўзгариш ва ютуқлар мамлакат раҳбари томонидан кўтарилган кенг қамровли чора-тадбирлар ҳамда ижрочиларнинг машаққатли меҳнат маҳсули эканлиги шубҳасиз. Бу мамлакатимизнинг Бизнес юритиш индекси бўйича 2020 йил 2011 йилга нисбатан 81 та поғонага, Иқтисодий эркинлик индекси бўйича 49 та поғонага ҳамда Инсон камолоти индекси бўйича эса 7 та поғона (2020 йилги рейтинг натижалари 2020 йил декабр ойида эълон қилинишини ҳисобга олиб, 2019 йил якунларига нисбатан олинди)га юқорилаб, бу борада бир қанча ютуқларга эришаётганини кўриш мумкин. Мамлакатнинг инвестициявий жозибадорлиги ва халқаро майдондаги имиджини мустаҳкамлаш мақсадида қабул қилинган ПФ-6003-сонли Фармоннинг 3-иловасида 2030 йилгача Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва индекслар бўйича самарадорликнинг энг муҳим кўрсаткичлари (KPI) белгилаб берилган. Ҳозирги кунда мамлакатимизнинг халқаро ҳамжамиятдаги нуфузини ошириш ва берилган топшириқларни ижросини таъминлаш мақсадида Вазирлик томонидан ҳар бир индекс бўйича тегишли вазирлик, идора ҳамда илмий тадқиқот институтлари билан идоралараро ишчи гуруҳ таркиби тузилмоқда ҳамда 2020 йил иккинчи ярми учун амалга оширилиши зарур бўлган чоратадбирлар режаси ишлаб чиқилиб, Республика Кенгашига тасдиқлаш учун киритилмоқда. 2.“Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар билан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий этиш” борасидаги давлат сиёсати. Бугун Ўзбекистон минтақада барча соҳаларда жадал суръатларда ривожланаётган мамлакат – бу халқаро экспертлар томонидан билдирилаётган эътироф. Ривожланиш, тараққиёт эса ўз-ўздан бўлмайди. Иқтисодиёт ва ижтимоий ҳаётда кузатилаётган ҳозирги ўзгариш ва ютуқлар мамлакат раҳбари томонидан кўтарилган кенг қамровли чора-тадбирлар ҳамда ижрочиларнинг машаққатли меҳнат маҳсули эканлиги шубҳасиз. Бу эътирофлар, дастлабки ютуқлар ўзимизники албатта. Лекин уларни янада яхшилаш мамлакат сиёсатининг асосий мақсадларидан биридир. Давлатимиз раҳбарининг «Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар билан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий қилиш тўғрисида»ги Фармони ана шу саъй-ҳаракатларни янги поғонага олиб чиқишга хизмат қилиши билан аҳамиятли. Олий Мажлис Қонунчилик палатасида 4 июнь куни «Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш борасида парламентнинг, хусусан, Қонунчилик палатасининг роли» мавзусида ўтказилган семинар ана шу мавзуга қаратилди ва Президент фармони мазмуни ва унда белгиланган вазифаларни амалга оширишда парламент олдида турган масалалар атрофлича муҳокама қилинди. Жаҳон банки, Бирлашган миллатлар ташкилоти, Бирлашган миллатлар ташкилотининг Тараққиёт дастури, Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти, Жаҳон иқтисодий форуми, Халқаро бюджет ҳамкорлиги, INSEAD халқаро бизнес-мактаби ва Economist Intelligence Unit каби халқаро рейтинг агентликлари ва ташкилотлари билан расмий алоқалар йўлга қўйилди. Ўтган давр мобайнида халқаро рейтинг агентликларининг 2019-2020 йилларда чоп этилган ҳисоботларига биноан республиканинг иқтисодий рейтинглардаги ўрни сезиларли даражада ўсди. Хусусан “Fitch Ratings” ва “S&P Global Ratings” халқаро рейтинг агентликларининг баҳосига кўра 2019 йилда мамлакатнинг суверен кредит рейтинги «BB–» барқарор даражада сақланиб қолмоқда. Жаҳон банки «Бизнес юритиш 2020» янги йиллик ҳисоботида (Doing Business 2020) сўнгги бир йилда Ўзбекистон Республикаси бизнес ислоҳотини амалга оширишда энг катта ютуқларга эришган 20 та мамлакат қаторига киришга имкон берган тўртта ислоҳотни амалга оширгани тўғрисидаги ахборотни тарқатди. Шунингдек, 2019 йилда Ўзбекистон ушбу эътирофлар, дастлабки ютуқлар ўзимизники албатта. Лекин уларни янада яхшилаш мамлакат сиёсатининг асосий мақсадларидан биридир. Давлатимиз раҳбарининг «Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш ҳамда давлат органлари ва ташкилотларида улар билан тизимли ишлашнинг янги механизмини жорий қилиш тўғрисида»ги Фармони ана шу саъй-ҳаракатларни янги поғонага олиб чиқишга хизмат қилиши билан аҳамиятли. Олий Мажлис Қонунчилик палатасида 4 июнь куни «Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш борасида парламентнинг, хусусан, Қонунчилик палатасининг роли» мавзусида ўтказилган семинар ана шу мавзуга қаратилди ва Президент фармони мазмуни ва унда белгиланган вазифаларни амалга оширишда парламент олдида турган масалалар атрофлича муҳокама қилинди. Жаҳон банки, Бирлашган миллатлар ташкилоти, Бирлашган миллатлар ташкилотининг Тараққиёт дастури, Иқтисодий ҳамкорлик ва тараққиёт ташкилоти, Жаҳон иқтисодий форуми, Халқаро бюджет ҳамкорлиги, INSEAD халқаро бизнес-мактаби ва Economist Intelligence Unit каби халқаро рейтинг агентликлари ва ташкилотлари билан расмий алоқалар йўлга қўйилди. Ўтган давр мобайнида халқаро рейтинг агентликларининг 2019-2020 йилларда чоп этилган ҳисоботларига биноан республиканинг иқтисодий рейтинглардаги ўрни сезиларли даражада ўсди. Хусусан “Fitch Ratings” ва “S&P Global Ratings” халқаро рейтинг агентликларининг баҳосига кўра 2019 йилда мамлакатнинг суверен кредит рейтинги «BB–» барқарор даражада сақланиб қолмоқда. Жаҳон банки «Бизнес юритиш 2020» янги йиллик ҳисоботида (Doing Business 2020) сўнгги бир йилда Ўзбекистон Республикаси бизнес ислоҳотини амалга оширишда энг катта ютуқларга эришган 20 та мамлакат қаторига киришга имкон берган тўртта ислоҳотни амалга оширгани тўғрисидаги ахборотни тарқатди. Шунингдек, 2019 йилда Ўзбекистон ушбу рейтинг ҳисоботида дунёнинг 190 мамлакати орасида 69-ўринни эгаллаб, 7 поғонага кўтарилди. 2019 йилнинг сентябрь ойида Жаҳон банкининг Бошқарув сифати индикаторларининг 2018 йил учун эълон қилган ҳисоботида Ўзбекистон Республикаси бир қатор индикаторлардан яхшиланганлигини маълум бўлди. Хусусан, «Коррупцияни назорат қилиш» индексида 1 поғонага, «Ҳукумат самарадорлиги» индексида 3 поғонага, «Норматив сифат» индексида 7 поғонага, «Қонун устуворлиги» индексида 4 поғонага, «Сўз эркинлиги ва ҳисобдорлик» индексида 5 поғонага кўтарилди. Семинарда Президентимизнинг 2020 йил 2 июндаги Фармони билан халқаро рейтинг ва индекслар билан ишлаш бўйича республика кенгаши ташкил этилаётгани, давлат органларининг биринчи раҳбарлари Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш учун масъул қилиб белгилангани алоҳида қайд этиб ўтилди. Шунингдек, мазкур ҳужжат билан Адлия вазирлиги марказий аппарати тузилмасида Халқаро рейтинг ва индекслар билан ишлаш бошқармасининг ташкил этилиши мазкур йўналишда амалга оширилаётган ишларни мувофиқлаштириб бориш имкониятини яратиши, бу эса ўз навбатида кўзланган натижага эришишда айни муддао бўлиши қайд этилди. Сўнгги тўрт йил мобайнида мамлакатимиз Мерос жамғармасининг «Иқтисодий эркинлик» индексида 52 поғонага, Жаҳон банкининг «Логистика самарадорлиги» индексида 19 поғонага, «Бизнес юритиш» индексида 18 поғонага кўтарилганлиги эътироф этилиб, ушбу йўналишдаги ишларнинг натижасини акс эттиришга мўлжалланган 2020 йил 1 октябрга қадар Интернет тармоғида ишга туширилиши белгиланган «Ўзбекистон Республикаси халқаро рейтингларда» ягона портали ҳақида маълумот берилди. Бу борада мамлакатимизда рейтинглар бўйича тизимли ишлар амалга оширилаётганлиги ва мазкур соҳада сўнгги йилларда 10 га яқин қонуности норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари қабул қилингани, бироқ мазкур йўналишнинг аҳамиятини ҳисобга олган ҳолда парламентнинг шу мақсадларга рейтинг ҳисоботида дунёнинг 190 мамлакати орасида 69-ўринни эгаллаб, 7 поғонага кўтарилди. 2019 йилнинг сентябрь ойида Жаҳон банкининг Бошқарув сифати индикаторларининг 2018 йил учун эълон қилган ҳисоботида Ўзбекистон Республикаси бир қатор индикаторлардан яхшиланганлигини маълум бўлди. Хусусан, «Коррупцияни назорат қилиш» индексида 1 поғонага, «Ҳукумат самарадорлиги» индексида 3 поғонага, «Норматив сифат» индексида 7 поғонага, «Қонун устуворлиги» индексида 4 поғонага, «Сўз эркинлиги ва ҳисобдорлик» индексида 5 поғонага кўтарилди. Семинарда Президентимизнинг 2020 йил 2 июндаги Фармони билан халқаро рейтинг ва индекслар билан ишлаш бўйича республика кенгаши ташкил этилаётгани, давлат органларининг биринчи раҳбарлари Ўзбекистон Республикасининг халқаро рейтинг ва индекслардаги ўрнини яхшилаш учун масъул қилиб белгилангани алоҳида қайд этиб ўтилди. Шунингдек, мазкур ҳужжат билан Адлия вазирлиги марказий аппарати тузилмасида Халқаро рейтинг ва индекслар билан ишлаш бошқармасининг ташкил этилиши мазкур йўналишда амалга оширилаётган ишларни мувофиқлаштириб бориш имкониятини яратиши, бу эса ўз навбатида кўзланган натижага эришишда айни муддао бўлиши қайд этилди. Сўнгги тўрт йил мобайнида мамлакатимиз Мерос жамғармасининг «Иқтисодий эркинлик» индексида 52 поғонага, Жаҳон банкининг «Логистика самарадорлиги» индексида 19 поғонага, «Бизнес юритиш» индексида 18 поғонага кўтарилганлиги эътироф этилиб, ушбу йўналишдаги ишларнинг натижасини акс эттиришга мўлжалланган 2020 йил 1 октябрга қадар Интернет тармоғида ишга туширилиши белгиланган «Ўзбекистон Республикаси халқаро рейтингларда» ягона портали ҳақида маълумот берилди. Бу борада мамлакатимизда рейтинглар бўйича тизимли ишлар амалга оширилаётганлиги ва мазкур соҳада сўнгги йилларда 10 га яқин қонуности норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари қабул қилингани, бироқ мазкур йўналишнинг аҳамиятини ҳисобга олган ҳолда парламентнинг шу мақсадларга йўналтирилган фаолиятини сезиларли даражада такомиллаштириш лозимлиги қайд этилди. Халқаро рейтинг ва индексларни белгилашда қандай факторлар, кўрсатгичлар мезон бўлиб хизмат қилади? Мамлакатимизнинг халқаро ҳамжамият ўртасидаги имиджини яхшилаш учун, инвесторлар учун жозибадорликни кўтариш учун қандай омилларга эътиборни кучайтириш керак? Айнан шундай мақсадларга эришилишини ҳуқуқий жиҳатдан тўлиқ таъминлаш учун парламент қандай ҳужжатлар қабул қилинишига эътиборни ошириши талаб этилади? Семинарда тегишли масъул вазирлик ва идораларнинг мутахассислари депутатлар томонидан кўтарилган шундай масалаларни атрофлича ва тўлиқ ёритганликлари илиқ қабул қилинди. Парламент аъзолари ўзларининг қимматли таклифларини билдириш баробарида ушбу йўналиш учун хос бўлган ўта нозик жиҳатларни, кўникмаларни ўрганганликларини эътироф этдилар. Шу билан бирга мамлакатнинг ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий-ҳуқуқий тараққиёт даражасини тизимли таҳлил қилиб бориш, амалга оширилаётган туб ўзгаришларнинг халқаро рейтинг ва индексларда мамлакатнинг ўрнини яхшилаш мақсадларига хизмат қилишини таъминлашда парламентнинг назорат ва қонун ижодкорлиги функцияларини такомиллаштириш лозимлигига алоҳида аҳамият қаратиб келинмоқда. 3.Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва индекслар бўйича самарадорликнинг энг муҳим кўрсаткичларни оширишда Ўзбекистон Республикасини 2030 йилга қадар ижтимоий- иқтисодий комплекс ривожлантириш концепциясининг ўрни. 2030 йилгача Ўзбекистонни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш концепциясида макроиқтисодий барқарорликни ва иқтисодий ўсиш барарорлигини таъминлаш, иқтисодиёт тармоқларининг рақобатбардошлигини, инвестицион ва экспорт салоҳиятини ошириш, тадбиркорликни ривожлантириш ва ҳимоя қилиш учун қулай шарт- йўналтирилган фаолиятини сезиларли даражада такомиллаштириш лозимлиги қайд этилди. Халқаро рейтинг ва индексларни белгилашда қандай факторлар, кўрсатгичлар мезон бўлиб хизмат қилади? Мамлакатимизнинг халқаро ҳамжамият ўртасидаги имиджини яхшилаш учун, инвесторлар учун жозибадорликни кўтариш учун қандай омилларга эътиборни кучайтириш керак? Айнан шундай мақсадларга эришилишини ҳуқуқий жиҳатдан тўлиқ таъминлаш учун парламент қандай ҳужжатлар қабул қилинишига эътиборни ошириши талаб этилади? Семинарда тегишли масъул вазирлик ва идораларнинг мутахассислари депутатлар томонидан кўтарилган шундай масалаларни атрофлича ва тўлиқ ёритганликлари илиқ қабул қилинди. Парламент аъзолари ўзларининг қимматли таклифларини билдириш баробарида ушбу йўналиш учун хос бўлган ўта нозик жиҳатларни, кўникмаларни ўрганганликларини эътироф этдилар. Шу билан бирга мамлакатнинг ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий-ҳуқуқий тараққиёт даражасини тизимли таҳлил қилиб бориш, амалга оширилаётган туб ўзгаришларнинг халқаро рейтинг ва индексларда мамлакатнинг ўрнини яхшилаш мақсадларига хизмат қилишини таъминлашда парламентнинг назорат ва қонун ижодкорлиги функцияларини такомиллаштириш лозимлигига алоҳида аҳамият қаратиб келинмоқда. 3.Ўзбекистон Республикаси учун устувор бўлган халқаро рейтинг ва индекслар бўйича самарадорликнинг энг муҳим кўрсаткичларни оширишда Ўзбекистон Республикасини 2030 йилга қадар ижтимоий- иқтисодий комплекс ривожлантириш концепциясининг ўрни. 2030 йилгача Ўзбекистонни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш концепциясида макроиқтисодий барқарорликни ва иқтисодий ўсиш барарорлигини таъминлаш, иқтисодиёт тармоқларининг рақобатбардошлигини, инвестицион ва экспорт салоҳиятини ошириш, тадбиркорликни ривожлантириш ва ҳимоя қилиш учун қулай шарт- шароитлар яратиш, меҳнат бозорида кескинлик даражасини пасайтириш, аҳоли даромадлари ўсиши ва кам таъминланганликни қисқартириш назарда тутилади. 2030 йилгача Ўзбекистон Республикасини комплекс ижтимоий- иқтисодий ривожлантириш концепциясини ишлаб чиқиш мамлакатда амалга оширилаётган 2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналишлари бўйича Ҳаракатлар стратегиясига, Ҳукуматнинг молиявий-иқтисодий муносабатларнинг барча жиҳатларини ислоҳ қилиш, тармоқлар ва ҳудудларнинг иқтисодий салоҳиятини ошириш ва ижтимоий масалаларни ҳал этиш билан боғлиқ қабул қилинган қарорларига асосланади. Концепцияни ишлаб чиқиш зарурати узоқ муддатли истиқболда иқтисодиётнинг барқарор ривожланишини чеклайдиган мавжуд ижтимоий-иқтисодий муаммоларни, хавф-хатар ва таҳдидларни ҳал этиш, шунингдек, иқтисодиёт ва ижтимоий соҳанинг ҳозирги ҳолатидан барқарор ривожланишга ўтишнинг мақсадлари ва устуворликларини белгилаш ва аҳоли ҳаёт даражасини ошириш билан боғлиқдир. Концепция 2030 йилгача бўлган даврда белгиланган Ўзбекистон Республикасини Барқарор ривожлантириш мақсадлари принциплари ва вазифаларига, айнан қуйидагиларга жавоб беради: 1.Кам таъминланганлик даражасини ҳамма жойда қисқартириш, озиқ- овқат хавфсизлигини таъминлаш, қишлоқ хўжалигини барқарор ривожлантиришга кўмаклашиш, соғлом турмуш тарзини юритиш, барчани қамраб оладиган сифатли таълимни таъминлаш, бутун умр давомида таълим олиш имкониятини рағбатлантириш, гендер тенглик вазифаларини ҳал этиш. 2.Сув ресурсларини сақлаш ва оқилона фойдаланиш, санитарияни ривожлантириш, барча учун қиммат бўлмаган, ишончли, барқарор ва замонавий энергия манбаларидан фойдаланишни таъминлаш. шароитлар яратиш, меҳнат бозорида кескинлик даражасини пасайтириш, аҳоли даромадлари ўсиши ва кам таъминланганликни қисқартириш назарда тутилади. 2030 йилгача Ўзбекистон Республикасини комплекс ижтимоий- иқтисодий ривожлантириш концепциясини ишлаб чиқиш мамлакатда амалга оширилаётган 2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналишлари бўйича Ҳаракатлар стратегиясига, Ҳукуматнинг молиявий-иқтисодий муносабатларнинг барча жиҳатларини ислоҳ қилиш, тармоқлар ва ҳудудларнинг иқтисодий салоҳиятини ошириш ва ижтимоий масалаларни ҳал этиш билан боғлиқ қабул қилинган қарорларига асосланади. Концепцияни ишлаб чиқиш зарурати узоқ муддатли истиқболда иқтисодиётнинг барқарор ривожланишини чеклайдиган мавжуд ижтимоий-иқтисодий муаммоларни, хавф-хатар ва таҳдидларни ҳал этиш, шунингдек, иқтисодиёт ва ижтимоий соҳанинг ҳозирги ҳолатидан барқарор ривожланишга ўтишнинг мақсадлари ва устуворликларини белгилаш ва аҳоли ҳаёт даражасини ошириш билан боғлиқдир. Концепция 2030 йилгача бўлган даврда белгиланган Ўзбекистон Республикасини Барқарор ривожлантириш мақсадлари принциплари ва вазифаларига, айнан қуйидагиларга жавоб беради: 1.Кам таъминланганлик даражасини ҳамма жойда қисқартириш, озиқ- овқат хавфсизлигини таъминлаш, қишлоқ хўжалигини барқарор ривожлантиришга кўмаклашиш, соғлом турмуш тарзини юритиш, барчани қамраб оладиган сифатли таълимни таъминлаш, бутун умр давомида таълим олиш имкониятини рағбатлантириш, гендер тенглик вазифаларини ҳал этиш. 2.Сув ресурсларини сақлаш ва оқилона фойдаланиш, санитарияни ривожлантириш, барча учун қиммат бўлмаган, ишончли, барқарор ва замонавий энергия манбаларидан фойдаланишни таъминлаш. 3.Унумли бандликни таъминлаш, пухта инфратузилмани яратиш кенг қамровли ва барқарор индустрлаштириш ва инновацияларга кўмаклашиш асосида барқарор ва умум қамровли иқтисодий ўсишга кўмаклашиш. 4.Шаҳарлар ва аҳоли пунктларининг очиқлиги, хавфсизлиги, гавжумлиги ва экологик барқарорлигини таъминлаш, шунингдек, истеъмол ва ишлаб чиқаришнинг оқилона моделларига ўтиш, иқлим ўзгариши ва унинг оқибатларига қарши курашишнинг шошилинч чораларини кўриш. Концепция иқтисодий сиёсатни амалга ошириш йўналишлари бўлиб хизмат қиладиган Ўзбекистон Республикасини ўртача ва узоқ муддатли ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг мақсадлари, устуворликлари ва вазифаларини белгилайди ва асослайди. Бунда, мақсадлар сифатида Концепцияда жадал ва барқарор ўсиш шароитларида республика ҳар бир фуқаросининг соғлом ва самарали ҳаётини таъминлайдиган ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётини шакллантириш, ер, сув ва энергетика ресурсларидан уларни келажак авлоднинг фойдаланиши учун сақлаб қолган ҳолда самарали фойдаланиш, экологик муаммоларни ҳал этиш, Орол денгизининг экологик инқирози оқибатларини бартараф этиш, атроф муҳитни яхшилаш кўриб чиқилади Прогнозлар бўйича 2030 йилга бориб реал ялпи ички маҳсулотнинг ўсишини 2,1 баравар ва аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ўсишини хорижий валютада 3 баравар ёки 2018 йилдаги 1533 АҚШ долларига нисбатан 4538 АҚШ долларигача таъминлаш кўриб чиқилади. Қўйилган мақсадларга эришиш учун иқтисодий ўсишнинг ўртача йиллик суръатларини 6,4 фоиздан паст бўлмаган даражада қўллаб-қувватлаш зарур бўлади. 2030 йилга бориб аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулотнинг эришилган қиймати Ўзбекистонга даромадлар даражаси ўртадан юқори бўлган жаҳон мамлакатлари гуруҳига кириш, меҳнат бозорида кескинлик даражасини 3.Унумли бандликни таъминлаш, пухта инфратузилмани яратиш кенг қамровли ва барқарор индустрлаштириш ва инновацияларга кўмаклашиш асосида барқарор ва умум қамровли иқтисодий ўсишга кўмаклашиш. 4.Шаҳарлар ва аҳоли пунктларининг очиқлиги, хавфсизлиги, гавжумлиги ва экологик барқарорлигини таъминлаш, шунингдек, истеъмол ва ишлаб чиқаришнинг оқилона моделларига ўтиш, иқлим ўзгариши ва унинг оқибатларига қарши курашишнинг шошилинч чораларини кўриш. Концепция иқтисодий сиёсатни амалга ошириш йўналишлари бўлиб хизмат қиладиган Ўзбекистон Республикасини ўртача ва узоқ муддатли ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг мақсадлари, устуворликлари ва вазифаларини белгилайди ва асослайди. Бунда, мақсадлар сифатида Концепцияда жадал ва барқарор ўсиш шароитларида республика ҳар бир фуқаросининг соғлом ва самарали ҳаётини таъминлайдиган ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётини шакллантириш, ер, сув ва энергетика ресурсларидан уларни келажак авлоднинг фойдаланиши учун сақлаб қолган ҳолда самарали фойдаланиш, экологик муаммоларни ҳал этиш, Орол денгизининг экологик инқирози оқибатларини бартараф этиш, атроф муҳитни яхшилаш кўриб чиқилади Прогнозлар бўйича 2030 йилга бориб реал ялпи ички маҳсулотнинг ўсишини 2,1 баравар ва аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулот ўсишини хорижий валютада 3 баравар ёки 2018 йилдаги 1533 АҚШ долларига нисбатан 4538 АҚШ долларигача таъминлаш кўриб чиқилади. Қўйилган мақсадларга эришиш учун иқтисодий ўсишнинг ўртача йиллик суръатларини 6,4 фоиздан паст бўлмаган даражада қўллаб-қувватлаш зарур бўлади. 2030 йилга бориб аҳоли жон бошига ялпи ички маҳсулотнинг эришилган қиймати Ўзбекистонга даромадлар даражаси ўртадан юқори бўлган жаҳон мамлакатлари гуруҳига кириш, меҳнат бозорида кескинлик даражасини пасайтириш, аҳоли даромадлари ўсишини ва кам таъминланганликни икки баравар қисқартириш имконини беради. Ишлаб чиқариш реал ҳажмлари ўсишини 2,3 баравар (ялпи ички маҳсулот улушини 2018 йилдаги 26,3 фоиздан 2030 йилда 33,3 фоизгача кўпайтириш) қурилиш ишларини 2,1 баравар (5,7 фоиздан 6,4 фоизга ва хизматлар соҳасини 2,1 баравар кўпайтириш (35,6 фоиздан 39,3 фоизгача) таъминлаш ва тегишли равишда қишлоқ хўжалиги улушини 1,8 баравар пасайтириш (32,4 фоиздан 21 фоизгача) 2018-2030 йилларда ялпи ички маҳсулот ўсишининг асосий омиллари ҳисобланади. Иқтисодиёт ишлаб чиқариш салоҳиятининг ўсиши экспорт ҳажмлари 3 баравар кўпайишини таъминлайди. Иқтисодий ўсишни таъминлаш учун капитал қўйилмалар ҳажмларини – 3,1 баравар, тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни – 7,0 баравар кўпайтириш талаб этилади. Бунда қуйидагилар мақсадларга эришишда бош омиллар сифатида қаралади. 1.Меҳнат ресурсларини аниқ мақсадни кўзлаб тартибга солиш механизмларини ишлаб чиқиш ва инсон капиталини кучайтириш, иқтисодий ўсишнинг ресурсларидан самарали фойдаланиш воситасида демографик омил ўсишини самарали иқтисодий ўсишга трансформация қилиш. Қайд этиш зарурки, ҳозирги вақтда мамлакатнинг меҳнат ресурслари бутун аҳолининг қарийб 56,7 фоизини ташкил этади. Ҳар йили меҳнат бозорига 200-250 минг киши киради. Аҳолининг ёш таркиби (меҳнатга лаёқатли аҳолининг 60 фоизи) юқори меҳнат фаоллиги ва катта мослашувчанлик билан фарқланиб турадиган меҳнат салоҳиятини шакллантириш имконини беради. 2. Минтақаларнинг моддий-техник ва молиявий базасини мустаҳкамлаш, сермаҳсул иш ўринлари ташкил этилишини ва маҳаллий аҳоли даромадлари ошишини таъминлайдиган инфратузилмавий, ишлаб чиқариш ва ижтимоий лойиҳаларни амалга ошириш учун маҳаллий пасайтириш, аҳоли даромадлари ўсишини ва кам таъминланганликни икки баравар қисқартириш имконини беради. Ишлаб чиқариш реал ҳажмлари ўсишини 2,3 баравар (ялпи ички маҳсулот улушини 2018 йилдаги 26,3 фоиздан 2030 йилда 33,3 фоизгача кўпайтириш) қурилиш ишларини 2,1 баравар (5,7 фоиздан 6,4 фоизга ва хизматлар соҳасини 2,1 баравар кўпайтириш (35,6 фоиздан 39,3 фоизгача) таъминлаш ва тегишли равишда қишлоқ хўжалиги улушини 1,8 баравар пасайтириш (32,4 фоиздан 21 фоизгача) 2018-2030 йилларда ялпи ички маҳсулот ўсишининг асосий омиллари ҳисобланади. Иқтисодиёт ишлаб чиқариш салоҳиятининг ўсиши экспорт ҳажмлари 3 баравар кўпайишини таъминлайди. Иқтисодий ўсишни таъминлаш учун капитал қўйилмалар ҳажмларини – 3,1 баравар, тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларни – 7,0 баравар кўпайтириш талаб этилади. Бунда қуйидагилар мақсадларга эришишда бош омиллар сифатида қаралади. 1.Меҳнат ресурсларини аниқ мақсадни кўзлаб тартибга солиш механизмларини ишлаб чиқиш ва инсон капиталини кучайтириш, иқтисодий ўсишнинг ресурсларидан самарали фойдаланиш воситасида демографик омил ўсишини самарали иқтисодий ўсишга трансформация қилиш. Қайд этиш зарурки, ҳозирги вақтда мамлакатнинг меҳнат ресурслари бутун аҳолининг қарийб 56,7 фоизини ташкил этади. Ҳар йили меҳнат бозорига 200-250 минг киши киради. Аҳолининг ёш таркиби (меҳнатга лаёқатли аҳолининг 60 фоизи) юқори меҳнат фаоллиги ва катта мослашувчанлик билан фарқланиб турадиган меҳнат салоҳиятини шакллантириш имконини беради. 2. Минтақаларнинг моддий-техник ва молиявий базасини мустаҳкамлаш, сермаҳсул иш ўринлари ташкил этилишини ва маҳаллий аҳоли даромадлари ошишини таъминлайдиган инфратузилмавий, ишлаб чиқариш ва ижтимоий лойиҳаларни амалга ошириш учун маҳаллий ресурслар ва имкониятларни жадал сафарбар қилиш йўли билан минтақавий омилдан самарали фойдаланиш. Бунда саноат ишлаб чиқаришларини самарали ривожлантириш ва жойлаштириш ҳамда хусусий ҳамда хорижий инвестицияларни жалб этиш учун иқтисодий ва ихтисослаштирилган зоналар, тармоқ кластерлари, кичик саноат зоналари, инновацион марказлар, технопаркларнинг афзалликлари ва устунлигидан фойдаланишга алоҳида аҳамият берилади. 3. Жалб этиладиган инвестициялар ҳажмлари ўсиши концепциясидан улардан самарали фойдаланиш концепциясига тизимли ўтиш орқали иқтисодий ўсишни ва таркибий қайта ўзгартиришларни таъминлашда аниқ мақсадга йўналтирилган инвестиция сиёсатини амалга ошириш. Табиий-хомашё ресурсларидан оқилона фойдаланиш, энергиянинг тикланадиган манбаларини ва юқори қўшилган қийматли тармоқларни ривожлантириш бунга кўмаклашади, бу атроф муҳитга ташланмалар чиқариб ташланишини пасайтириш, экотизимларнинг сақланиши ва тикланишини таъминлаш имконини беради. Концепция амалга оширилиши узоқ муддатли даврнинг турли босқичларида қуйидаги натижаларни таъминлайди: Биринчи босқичда (2019-2021 йиллар) макроиқтисодий барқарорлик бозор муносабатларининг институционал базасини яратиш, реал секторнинг тармоқлари ишлаб чиқариш салоҳиятини ошириш, инсон капиталини яхшилаш ва аҳолининг заиф қатламларини ижтимоий қўллаб- қувватлаш чора-тадбирларини амалга ошириш бўйича қабул қилинган ҳужжатлар амалга оширилиши орқали иқтисодиётнинг янги шарт- шароитларга ва бозор механизмларига мослашиши юз беради. Ушбу босқичда коррупцияни чеклаш ва хуфиёна иқтисодиёт даражасини пасайтириш, товар ва молия бозорларини ривожлантириш ҳамда адолатли рақобат шарт-шароитларини шакллантириш, экологик ва ресурсларни тежайдиган стандартларни жорий этиш қисми бўйича давлат ресурслар ва имкониятларни жадал сафарбар қилиш йўли билан минтақавий омилдан самарали фойдаланиш. Бунда саноат ишлаб чиқаришларини самарали ривожлантириш ва жойлаштириш ҳамда хусусий ҳамда хорижий инвестицияларни жалб этиш учун иқтисодий ва ихтисослаштирилган зоналар, тармоқ кластерлари, кичик саноат зоналари, инновацион марказлар, технопаркларнинг афзалликлари ва устунлигидан фойдаланишга алоҳида аҳамият берилади. 3. Жалб этиладиган инвестициялар ҳажмлари ўсиши концепциясидан улардан самарали фойдаланиш концепциясига тизимли ўтиш орқали иқтисодий ўсишни ва таркибий қайта ўзгартиришларни таъминлашда аниқ мақсадга йўналтирилган инвестиция сиёсатини амалга ошириш. Табиий-хомашё ресурсларидан оқилона фойдаланиш, энергиянинг тикланадиган манбаларини ва юқори қўшилган қийматли тармоқларни ривожлантириш бунга кўмаклашади, бу атроф муҳитга ташланмалар чиқариб ташланишини пасайтириш, экотизимларнинг сақланиши ва тикланишини таъминлаш имконини беради. Концепция амалга оширилиши узоқ муддатли даврнинг турли босқичларида қуйидаги натижаларни таъминлайди: Биринчи босқичда (2019-2021 йиллар) макроиқтисодий барқарорлик бозор муносабатларининг институционал базасини яратиш, реал секторнинг тармоқлари ишлаб чиқариш салоҳиятини ошириш, инсон капиталини яхшилаш ва аҳолининг заиф қатламларини ижтимоий қўллаб- қувватлаш чора-тадбирларини амалга ошириш бўйича қабул қилинган ҳужжатлар амалга оширилиши орқали иқтисодиётнинг янги шарт- шароитларга ва бозор механизмларига мослашиши юз беради. Ушбу босқичда коррупцияни чеклаш ва хуфиёна иқтисодиёт даражасини пасайтириш, товар ва молия бозорларини ривожлантириш ҳамда адолатли рақобат шарт-шароитларини шакллантириш, экологик ва ресурсларни тежайдиган стандартларни жорий этиш қисми бўйича давлат институтлари салоҳиятини мустаҳкамлаш вазифаларини ҳал этиш муҳим ўрин тутади. Иккинчи босқичда (2022-2025 йиллар) қайта ишловчи тармоқларни жадал ривожлантириш, фойдаланаётган ресурслар самарадорлигини ошириш, иқтисодиётни барқарор ривожлантиришга йўналтирилган янги бозор ва ишлаб чиқариш тузилмаларини шакллантириш ҳисобига иқтисодиёт тармоқларида сифатли тузилмавий ўзгаришларга эришилади. Ушбу босқичда самарали бандликни кенгайтиришда ва бошқа ижтимоий муаммоларни ҳал этишда унинг улушини кўпайтириш йўли билан иқтисодий ўсиш суръати жиддий равишда ошади. Институтлар салоҳияти мустаҳкамланишига қараб таълим ва соғлиқни сақлаш хизматлари сифати ошади, кичик бизнесни индустрлаштириш ва янги саноат сиёсатига ўтиш учун шарт-шароитлар яратилади, йирик давлат хўжалик бирлашмаларида менежмент сифатининг ошиши уларнинг қўшилган қийматни яратишнинг глобал занжирига киришини таъминлайди. Учинчи босқичда (2026-2030 йиллар) экспортга йўналтирилган иқтисодиёт табиатдан оқилона фойдаланиш, ишлаб чиқариш соҳасига анънавий бўлмаган ресурсларни ва энергия манбаларини жалб этиш ҳамда инсон капиталини сифатлироқ ривожлантириш ҳисобга олинган ҳолда иқтисодиёт тармоқларини техник ва технологик ривожлантириш негизида жадал суръатларда ривожлантирилади. Концепциянинг ҳар бир босқичида стратегик устуворликларнинг олдинга қўйилган вазифалар билан боғлиқлигини таъминлашга йўналтирилган тизимли ижтимоий-иқтисодий сиёсат амалга оширилади. Бу уларнинг келишилганлигини таъминлайди. Ўз навбатида ҳар бир босқичда ҳал этиладиган вазифалар иқтисодиётнинг турли тармоқлари ва соҳаларини ва мамлакат ҳудудларини ривожлантиришга тегишли бошқарув қарорлари қабул қилишнинг сифатлироқ даражасида аниқ чора-тадбирлар дастури ишлаб чиқилиши ва амалга оширилиши билан мустаҳкамланади. институтлари салоҳиятини мустаҳкамлаш вазифаларини ҳал этиш муҳим ўрин тутади. Иккинчи босқичда (2022-2025 йиллар) қайта ишловчи тармоқларни жадал ривожлантириш, фойдаланаётган ресурслар самарадорлигини ошириш, иқтисодиётни барқарор ривожлантиришга йўналтирилган янги бозор ва ишлаб чиқариш тузилмаларини шакллантириш ҳисобига иқтисодиёт тармоқларида сифатли тузилмавий ўзгаришларга эришилади. Ушбу босқичда самарали бандликни кенгайтиришда ва бошқа ижтимоий муаммоларни ҳал этишда унинг улушини кўпайтириш йўли билан иқтисодий ўсиш суръати жиддий равишда ошади. Институтлар салоҳияти мустаҳкамланишига қараб таълим ва соғлиқни сақлаш хизматлари сифати ошади, кичик бизнесни индустрлаштириш ва янги саноат сиёсатига ўтиш учун шарт-шароитлар яратилади, йирик давлат хўжалик бирлашмаларида менежмент сифатининг ошиши уларнинг қўшилган қийматни яратишнинг глобал занжирига киришини таъминлайди. Учинчи босқичда (2026-2030 йиллар) экспортга йўналтирилган иқтисодиёт табиатдан оқилона фойдаланиш, ишлаб чиқариш соҳасига анънавий бўлмаган ресурсларни ва энергия манбаларини жалб этиш ҳамда инсон капиталини сифатлироқ ривожлантириш ҳисобга олинган ҳолда иқтисодиёт тармоқларини техник ва технологик ривожлантириш негизида жадал суръатларда ривожлантирилади. Концепциянинг ҳар бир босқичида стратегик устуворликларнинг олдинга қўйилган вазифалар билан боғлиқлигини таъминлашга йўналтирилган тизимли ижтимоий-иқтисодий сиёсат амалга оширилади. Бу уларнинг келишилганлигини таъминлайди. Ўз навбатида ҳар бир босқичда ҳал этиладиган вазифалар иқтисодиётнинг турли тармоқлари ва соҳаларини ва мамлакат ҳудудларини ривожлантиришга тегишли бошқарув қарорлари қабул қилишнинг сифатлироқ даражасида аниқ чора-тадбирлар дастури ишлаб чиқилиши ва амалга оширилиши билан мустаҳкамланади.